بیماری‎های قارچی پوست

مقدمه:

قارچها جزو گیاهان محسوب می شوند ،ولی فاقد اجزای گیاه مثل ریشه ،ساقه،گل وغیره هستند؛به عفونتهایی که بر اثر رشد ونمو قارچهای میکروسکوپی در انسان و حیوان ایجاد می شود بیماریهای قارچی می گو یند وبه ضایعاتی که توسط قارچها در نسوج کراتین دار پوست ،ناخن و موایجاد می گردد بیماری قارچی پوست گفته می شود .پوست دستگاه پوششی بدن محسوب می شود وبا دارا بودن سطح متوسطی حدود 2متر مربع ،یکی از بزرگترین اعضای بدن است .بخشهای دیگر این دستگاه مو،ناخن و غشای مخاطی هستند.پوست متشکل از دو لایه اصلی است؛فوقانی ترین لایه آن روپوست(اپیدرم )بوده که سطح پوست را تشکیل می دهد ومتشکل از سلولهای مرده است به طوری که هر فرد حدود 30هزار عدد از این سلولها درهر دقیقه ریزش می کنند.با این وجود سلولهای زنده پوست همیشه درقسمت زیرین تر روپوست تولید شده تا جایگزین این سلولها شوند .درزیر روی پوست،میان پوست(درم)قرار گرفته که حاوی عروق خونی ،انتهاهای عصبی وغدد می باشد.لایه ای از چربی در زیر درم قرار می گیرد وبه عنوان یک عایق ،ضربه گیر ومنبع انرژی عمل می کند .پوست یک سد دفاعی کاملاً مؤثر در برابر میکروارگانیسمها ومواد مضر ایجاد می کند ،اما این سد زمانی بیشترین تأثیر را دارد که سطح آن دست نخورده باقی ماند.زخمها ممکن است عفونی شوند وبه باکتریها وقارچها یی که بعضی از آنها در سطح پوست زندگی می کنند اجازه عبور از این سد دفاعی را بدهند که از جمله آن کچلی و عفونت قارچی پوست است.

خلاصه:

بیماری های قارچی پوست دسته ای از بیماری های عفونی پوست هستند که معمولا در فصل گرم سال به دلیل تشدید تعریق،شیوع بیشتری دارند،بنابراین یکی از راههای پیشگیری از بیماریهای قارچی ،کنترل تعریق وتماس کم بار با رطوبت زیاد می باشد.قارچ های شایع پوستی معمولا باعث درگیری لایه های سطحی پوست می شوند وبه قسمتهای عمقی گسترش پیدا نمی کنندوبه شکل های مختلفی تظاهر پیدا می کنند که پزشک معالج برحسب علایم بالینی وآزمایش قارچ ،می تواند این بیماری ها را به راحتی تشخیص دهد.در ناحیه سر،این ضایعات باعث ریزش مو به صورت لکه ای وپوسته ریزی سر می شوند.درناحیه بدن،این ضایعات قرمز ،حلقوی ،مسطح ،پوسته دار ودارای حاشیه مشخص هستند.درناحیه ریش ،این ضایعات باعث تشکیل نواحی خارش دار وپوسته دار درزیر موهای ریش می شوند .در ناحیه پا ،این ضایعات به صورت بثورات پوسته دار خیس -که گاهی تاول دار و خارش دار هستند -بروز می کنند.در ناحیه ناخن ها ،این عفونت باعث ضخیم شدن ،زرد و کور شدن ناخن ها همراه دلمه بستن لبه آزاد ناخن ها می شودکه علل عفونت قارچی بایک یا چند نوع قارچ از پنج نوع قارچ سبب بیماری هستند.عوامل افزایش دهنده خطر ابتلا به بیماریهای قارچی پوست شامل زندگی در جمعیت زیاد،تماس با حیوانات آلوده ،ضعف دستگاه ایمنی ناشی از بیماری ها یا مصرف برخی داروها می باشند که موجب ایجاد رطوبت وساییدگی مزمن پوست می شود.

شرح و جزئیات :

عفونت قارچی پوست از طریق تماس فرد به فرد یا تماس با اشیای آلوده نظیر حوله ،کفش یا حمام منتقل می شود.کچلی ممکن است ناحیه سر ،بدن ،کشاله ران ،ناخن ها ،پا وریش را درگیر سازد .این بیماری هم در کودکان وهم در بزرگسالان دیده می شودودرجنس مذکر شایعتر است.

انواع عفونت قارچی پوست شامل:

1) کچلی سر و ریش
2) کچلی ناخن
3) کچلی بدن
4) کچلی پاها

علایم شایع

ضایعاتی که گاهی خارش دار بوده وخصوصیات آنها عبارتنداز:
عفونتهای قارچی ناحیه ریش به صورت ضایعات التهابی ترشح دار و عفونتهای قارچی بدن به صورت ضایعات قرمز گرد وحلقوی شکل که معمولا مرکز این حلقه ها سالم است.قارچ ها می توانند حتی ناخن ها ی دست وپا وناحیه کشاله ران رادرگیر کنند.درناخن عفونتهای قارچی به صورت ضخیم شدن ناخن وتغییر رنگ ناخن تظاهر می کندوشاید طولانی ترین دوره درمانی برای قارچ های پوستی مربوط به قارچ ناخن باشد.دسته دیگری از قارچ ها ی پوستی عفونتهای برفک در بچه ها می باشد که به صورت لکه های سفید در مخاط دهان وزبان دیده می شود ودر بالغین این دسته عفونتها به صورت دانه های چرکی در نواحی مختلف بخصوص در چین ها نظیر کشاله ران وزیر بغل نمود می کند.
معمولاً بیشتر عفونتها ی سطحی قارچی پوست در صورتی که تشخیص درستی داده شوند درمان راحت و سریعی دارندودر غیر این صورت اگر تشخیص درست نباشد ،ممکن است بیمار مدتها تحت درمانهای غلط قرار گیرد.

تشخیص

تشخیص بیماری ممکن است شامل بررسی میکرو سکوپی از تراشه های پوستی گرفته شده از ضایعات در محلول هیدروکسید پتاسیم،کشت آزمایشگاهی این تراشه های پوستی و مشاهده ضایعات پوستی ناحیه سر بالامپ ماورای بنفش (لامپ وود)باشد.

درمان:

1) استفاده از ترکبیات موضعی
2) شستشوی همه لباسها ،حوله ها ولباس های خواب در تماس با ضایعات پوستی
3) خشک نگه داشتن پوست
4) اگر ضایعات قرمز،متورم وترشح دار هستند ،از کمپرس آب نمک (یک قاشق چایخوری نمک در250سی سی آب)چهاربار درروز به مدت 2تا3روز قبل از شروع داروهای ضد قارچ موضعی استفاده شود.
5) شستشوی هر روز موها با شامپوها برای ضایعات ناحیه سر
6) استفاده ازداروهای ضد قارچ موضعی به شکل کرم،پماد یا محلول .
درمان ممکن است مدتی پس از برطرف شدن علایم ادامه یابدتا عفونت ریشه کن واز عود بیماری پیشگیری شود.این عفونت معمولا با درمان ،قابل علاج است ،بهبود آن بسته به محل درگیری ممکن است هفته ها تا ماه ها به طول انجامد .عود عفونت شایع بوده ودر 20درصد موارد بیماری مزمن می شود.

پیشنهادها:

عفونت ها ی قارچی به قدری شایعند که پیشگیری کلی از آنها غیر ممکن است،ولی برای به حداقل رساندن خطر آن رعایت نکات زیر توصیه می شود:
1) اقدام به درمان حیوانات دست آموز دچار مشکلات پوستی
2) خشک کردن با دقت تمام قسمتها ی پوست پس از حمام یا شنا
3) رعایت بهداشت فردی
4) عدم استفاده اشتراکی از کلاه ،شانه وبرس
5) موها باید کوتاه شوند ،ولی تراشیده نشوند .این کار هر دو هفته یکبار یا هر وقت که موها دوباره به اندازه اولیه رسید تکرار شود.
6) عدم استفاده از کفش ها یا زیر پو ش های تنگ که ممکن است باعث ساییدگی پوست شوند.
7) برای پاهایی که بیش از حد عرق می کنند بهتر است از مواد ضد عرق استفاده شود.
8) نیازی به کوتاه کردن ریش نیست .اگر تراشیدن ریش ضروری است،ازریش تراش برقی استفاده شود نه تیغ ریش تراش.
9) در مورد درگیری ناخن ،ناخن ها باید کوتاه نگه داشته شوند.