سرطان غده پروستات چیست؟

پروستات بخشی از عضو جنسی مرد است که به شکل و اندازه تقریبی گردو، زیر مثانه قرار گرفته است و مجرای خروجی آن را احاطه کرده است.نقش پروستات تولید مایع و روان کردن حرکت اسپرماتوزوییدها به خارج است.

بزرگی پروستات:

بیش از نیمی از مردان بالای 60سال دچار بزرگی پروستات هستند و احتمال بروز این حالت با بالا رفتن سن افزایش می یابد.معمولاً حدود 80درصد مردان در 80سالگی به این بیماری مبتلا می شوند.البته فقط 40 تا 50درصد موارد واقعاً دچار علایم ناشی از بزرگی پروستات خواهند بود.در بزرگی خوش خیم پروستات اول قسمت های مرکزی پروستات بزرگ می شود.بزرگی خوش خیم سرطانی یا بزرگ شدگی غیر سرطانی پروستات که در اثر آن بافت پروستات بزرگ و متورم شده و نهایتاً جریان خون ادرار را قطع می کند، ادرار درون مثانه باقی می ماند.بزرگی خوش خیم پروستات معمولاً در مردان بالای 60سال رخ می دهد(مردان زیر 50سال به ندرت دچار آن می شوند.)علت اغلب بزرگ شدگی های پروستات بزرگی خوش خیم می باشد.
عوارض احتمالی این نوع بیماری پروستات عبارتند از:
-مثانه ممکن است ضعیف و متسع شده و به سایر اعضای بدن فشاروارد کند.
-احتمال آسیب کلیه و گردش خون تصفیه نشده در بدن به دلیل پس زدن ادرار از مثانه به کلیه وجود دارد .از جمله علایم و نشانه های آن احساس نیاز مکرر به تخلیه ادرار به ویژه در شب، نیاز اضطراری به تخلیه ادرار، دشواری در آغاز ادرار، جریان کم فشار ادرار، احساس پربودن مثانه و ناتوانی در ادرار کردن است.
توجه داشته باشید که:
همان طور که اشاره کردیم بزرگی این ناحیه معمولاً بر روی پیشابراهی که از داخل پروستات عبور می کند فشار می آورد.گاهی اوقات این حالت منجر به بروز علایم و مشکلات ادراری خواهد شد.معمولاً بزرگی خوش خیم پروستات در عملکرد جنسی اختلالی ایجاد نخواهد کرد.باید به خاطر داشت که بزرگی خوش خیم پروستات سرطان نبوده و منجر به بروز سرطان نیز نخواهد شد.اما ممکن است فرد همزمان دچار بزرگی پروستات و سرطان پروستات باشد.

علایم بروز این اختلال

بسیاری از مردان مبتلا به این بیماری فاقد علایم می باشند اما زمانی که بزرگی پروستات در روند ادرار کردن دخالت کند منجر به بروز علایمی نظیر جریان ضعیف ادراری، احساس ادرار کردن مکرر ،بیدار شدن از خواب در شب جهت ادرار کردن و نیاز به زور زدن برای تخلیه ادرار کردن می شود.این علایم ثانویه به دلیل بزرگی پروستات بر روی پیشابراه و بعد از آن بر روی مثانه می باشد.در مراحل اولیه عضلات مثانه می تواند بر تنگی پیشابراه غلبه کند اما بعد عضلات مثانه ضخیم تر، حساس تر،و قوی تر خواهد شد که سبب احساس ادرار مکرر می شود.اگر عفونت ادراری ایجاد شود ممکن است علایمی نظیر احساس درد و سوزش در ادرار کردن رخ دهد.در تعداد کمی از موارد مبتلا به بزرگی خوش خیم پروستات این حالت ممکن است منجر به بروز
عفونت های مکرر ادراری ،عدم تخلیه کامل ادرار و آسیب های تدریجی به مثانه و کلیه ها شود.

چه باید کرد؟

این بیماری فقط زمانی که منجر به بروز علایم شدید شود یا این که سبب بروز اختلال در عملکرد کلیه ها و مجاری ادراری شود باید تحت فرمان قرار گیرد.تنها وجود یک پروستات بزرگ دلیل بر ضرورت درمان نیست.اگر بزرگی وجود داشته اما علایمی نباشد ممکن است تنها نیاز به انتظار باشد.گاهی اوقات ممکن است علایم بدون درمان بهبود یابند اما در صورت تشدید علایم نسبت به قبل حتماً باید به پزشک مراجعه شود.

چرا انجام آزمایش پروستات ضروری است؟

-چون عوارض بیماری های پروستات دردناک و رنج آور است.
-با تشخیص به موقع نتیجه درمان موفق تر خواهد بود.

چگونگی تشخیص بیماری‎های پروستات

معاینه مقعدی

دکتر با پوشیدن یک دستکش لاستیکی از طریق دیواره راست روده پروستات را احساس می کند.او می تواند توده ها تورم و یا ناراحتی را که نشانگر بیماری باشد تشخیص دهد.گرچه بسیاری از آقایان از انجام معاینه مقعدی جلوگیری می کنند ولی این معاینه فقط ناراحتی مختصری ایجاد کرده و تنها چند ثانیه طول می کشد.

آزمایش آنتی ژن ویژه پروستات در خون

پروستات بزرگ شده یک پروتئین را به میزان بیشتری ترشح می کند.این آزمایش میزان پروتئین را در خون اندازه می گیرد.این آزمایش 100درصد دقیق نیست و ممکن است همراه با سایرآزمایش ها مورد استفاده قرار گیرد.

سایر آزمایشات

ممکن است باشد آزمایشات دیگری انجام شود.مانند انجام آزمایش سیستوسکوپی،سی تی اسکن یا یا ام آر آی که برای دید بهتر درون پیشابراه و پروستات صورت گیرد.

درمان

-درمان دارویی که البته کارآیی استفاده دراز مدت از داروها هنوز مشخص نیست.
-جراحی برای برداشتن بافت اضافی پروستات و کاهش فشار در پیشابراه ،انجام می شود.
-درمان های جدید شامل جراحی لیزری ،منجمد کردن بافت پروستات و درمان گرمایی با ماکروویو.

درمان جراحی بزرگی پروستات

در حال حاضر در صورت تشدید علایم موثرترین روش درمان جراحی می باشد.روش های جراحی متفاوتی جهت درمان این مشکل وجود دارد که انتخاب آن ها به عهده پزشک و باتوجه به شرایط بیمار می باشد.

روش‎های درمانی غیر جراحی

روش های درمانی غیرجراحی جدیدی در حال حاضروجود دارد اما میزان کارایی آن ها در مقایسه با روش های جراحی کمتر است.این روش ها شامل استفاده از داروهای خاص و گشاد کردن مجرای پیشابراه از طریق بالون می باشد.

التهاب حاد پروستات

دومین شکل از بیماری های غده پروستات که می تواند در هر سنی مردان را مبتلا سازد.
پروستات حاد وقتی رخ می دهد که پروستات ناگهان ملتهب شود.گرچه این مورد نادر است ولی می تواند موجب عفونت چرکی و بند آمدن ادرار در موارد وخیم شود.
پروستات مزمن که در دراز مدت و به طور مکرر رخ می دهد.این التهاب از التهاب حاد پروستات شایع تر است و معمولاً مانند آن وخیم نیست.التهاب حاد پروستات ممکن است به التهاب مزمن تبدیل شود.
عواقب احتمالی التهاب پروستات عبارتند از:
بزرگ شدگی پروستات، تنگی پیشابراه،کندی یا بند آمدن ادرار و سایر مشکلات جدی مجرای ادرار.

درمان

درمان این نوع پروستات بسته به حاد یا مزمن بودن آن متفاوت است.درمان برای پروستات حاد با مصرف آنتی بیوتیک های خوراکی تخلیه با سوند یا تخلیه با عمل جراحی در موارد وخیم مقدور می باشد و پروستات مزمن را نیز می توان با مصرف آنتی بیوتیک ها ،ماساژ پروستات برای افزایش تخلیه و جراحی در صورتی که داروها و ماساژ اثر بخش نباشد درمان کرد.
البته درمان بسته به بیماری و بیمار تغییر می کند.آمیزش برای افزایش تخلیه پروستات پیشنهاد می شود.آب گرم و مصرف نکردن ادویه جات نیز اشکالی ندارد.

سرطان پروستات

سومین نوع بیماری پروستات که جدی ترین نوع این بیماری است سرطان پروستات است.البته این شکل سرطان در میان آقایان کمتر از 40سال نادر است و در آقایان بالای 60 سال شایع می باشد.علت این بیماری نامشخص است.
سرطان پروستات شایع ترین نوع سرطان در مردان بالای 60 سال است.معروفیت این نوع سرطان نسبت به سایر سرطان ها نه به علت خطرناک بودن آن بلکه وجود روش های تشخیصی و امکان پیشگیری موفقیت آمیز آن است.سرطان پروستات معمولاً کند رشد می کند و تا ده ها سال می تواند در داخل غده بدون بروز علایمی باقی بماند.علایم اولیه سرطان پروستات در مرحله داخل غده ای که هنوز پیشرفت نکرده شامل تکرر ادرار و قطع و وصل جریان ادرار در موقع تخلیه می باشد.

چه کسانی بیشتر در معرض خطر هستند:

مردان مسن بیشتر در معرض ابتلا به سرطان پروستات قرار دارند.طبق آمار موجود احتمال بروز سرطان در سنین زیر 50سال حدود 7درصد است.در حالی که در 70سالگی به 75درصد می رسد.افراد با زمینه ارثی دومین گروه هستند که در معرض ابتلا قرار دارند.کسانی که 2تا3 نفر از بستگان نسبی و نزدیک آنها سرطان پروستات داشته اند، 10برابر بیشتر از سایرین با خطر بیماری روبه رو می شوند.

نکته:

در گزارش هایی که اخیراً منتشر شده است به نظر می رسد که روش زندگی و رژیم غذایی نامناسب نیز از عوامل موثر در بروز سرطان باشد.

علت سرطان پروستات

علت آن دقیقاً مشخص نیست، اما می تواند در اثر عوامل زیر بروز کند:
-زمینه ژنتیکی (احتمال ابتلای سیاه پوستان آمریکایی بیشتر از سایر افراد است.)
-عوامل هورمونی (شانس بروز سرطان پروستات با افزایش سن بالا می رود و ممکن است به علت تغییرات هورمونی باشد.)
-رژیم غذایی شامل مصرف زیاد چربی با احتمال ایجاد تغییر در متابولیسم کلسترول و استروئید، احتمال بروز سرطان را افزایش می دهد.مصرف سبزی جات با رنگدانه های سبز و زرد یک اثر حفاظتی از بروزسرطان پروستات دارد.
-عوامل شیمیایی سرطان زا
-عوامل شغلی و محیطی احتمال بروز سرطان را بیشتر می کند.مشاغلی که شانس بروز سرطان را بیشتر می کنند شامل کارگرانی که با کودها،بافتنی ها و لاستیک سرو کار دارند،تماس با بطری های حاوی کادمیوم و ویروس ها(با مشاهده ویروس دربافت سرطانی پروستات توسط میکروسکوپ الکترونی )را در بروز سرطان پروستات موثر می دانند.