استامینوفن (Acetaminophen)
استامینوفن دارویی است رایج که بدون نسخه پزشک قابل تهیه می‌باشد. این دارو یک مسکن غیرمخدر است که در موارد دردهای خفیف تا متوسط نظیر سردرد، دندان درد، درد خفیف استئوآرتریت (آرتروز)، و دردهای ناشی از جراحی‌های کوچک کاربرد دارد. استامینوفن همچنین تب را کاهش می‌دهد. این دارو ممکن است در بسیاری دیگر از داروها با اسامی تجاری متفاوت وجود داشته باشد. به استامینوفن پاراستامول نیز گفته می‌شود.
چگونگی مصرف
قرص استامینوفن را می‌توان برای سهولت بلع، خرد کرد. اشکال خوراکی استامینوفن را می‌توان با مقدار اندکی از مواد غذایی نظیر ماست یا مربا مخلوط کرد. در مورد پودرهای خوراکی همانند آنچه در کپسول‌های Feveral Sprinkle وجود دارد، کپسول باز شده و محتویاتش در یک قاشق چایخوری آب یا مقدار اندکی ماده غذایی نرم مخلوط می‌شود. برای استعمال راحت‌تر شیاف بهتر است آن را 30 دقیقه در یخچال نگاه داشت. برای استعمال شیاف، پوشش شیاف را برداشته، آن را با آب سرد مرطوب کرده، سپس در حالی که به یک پهلو خوابیده‌اید با انگشت خود شیاف را داخل مقعد کنید. اگر یک نوبت دارو را فراموش کردید، میتوانید به مجردی که آن را به یاد آوردید مصرفش کنید. اما اگر تقریباً زمان نوبع بعدی رسیده است، نوبت فراموش شده را رها کرده به برنامه دارویی منظم خود بازگردید. مقدار دارو را دوبرابر نکنید
هشدارها و عوارض جانبی
در صورتی که دچار هریک از نشانه‌های جدی زیر شدید، استامینوفن خود را قطع کرده، با پزشکتان تماس بگیرید: زردی پوست یا چشم‌ها؛ اسهال؛ بی‌اشتهایی، تهوع، یا استفراغ؛ معده درد؛ درد، تورم یا حساسیت در بالای شکم؛ مدفوع سیاه و قیری شکل؛ ادرار خونی یا کدر، کاهش ناگهانی ادرار؛ کبود شدگی یا خون‌ریزی غیرعادی؛ بثوارت جلدی، زخم‌های دهانی؛ یا تب یا گلودردی که پیش از درمان وجود نداشته و ناشی از بیماری ای که به خاطرش تحت درمان قرار گرفته‌اید نباشد.
موارد احتیاط
در صورت وجود هریک از موارد زیر پیش از مصرف استامینوفن پزشکتان را مطلع سازید:
* حساسیت به هر نوع غذا، نگاه‌دارنده‌ها، رنگ‌های خوراکی، یا داروها (به ویژه استامینوفن یا آسپیرین).
* بارداری یا شیردهی.
* مصرف داروهای دیگر، به ویژه داروهای ضدالتهابی غیراستروییدی ( NSAIDs ، نظیر ایبوپروفن)، آسپیرین، یا ضدانعقادها (رقیق‌کننده‌های خون مثل وارفارین، [کومادین]).
* مصرف روزی بیش از سه قوطی یا بیشتر مشروبات الکلی.
* سابقه یا ابتلا به الکلیسم (اعتیاد به الکل)، هپاتیت ویروسی، فنیل کتونوری، یا بیماری کبدی یا قلبی.
عوارض جانبی
هر دارو به موازات اثرات مطلوب درمانی
ممکن است باعث بروز برخی عوارض ناخواسته نیز بشود . اگر چه همه این عوارض
در یک فرد دیده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک خود
مشورت نمائید.
سر گیجه ، خواب آلودگی ، تهوع و استفراغ ، واکنشهای حساسیتی ، یبوست دردهای شکمی و کهیر .
در هنگام مصرف استامینوفن توصیه می‌شود
* برچسب روی دارو را بخوانید و از دستوراتش پیروی کنید.
* برچسب روی سایر داروهای بدون نیاز به نسخه را بخوانید تا مطمئن شوید که در آن‌ها استامینوفن یا دارویی که با استامینوفن تداخل کند وجود نداشته باشد.
* اگر استامینوفن را به سبب درد، تب یا گلودرد مصرف می‌کنید در هریک از شرایط زیر با پزشکتان مشورت کنید:
1- درد بیش از 10 روز (در کودکان 5 روز) طول بکشد یا اینکه علامت جدیدی به آن اضافه شود.
2- تب بیش از 3 روز طول بکشد، بدتر شود، یا علامت جدیدی اضافه شود.
3- گلودرد دردناک‌تر شود، بیش از 2 روز طول بکشد، یا تهوع، استفراغ، بثورات جلدی، یا سردرد رخ دهد.
* فقط به مقدار توصیه شده توسط پزشکتان استامینوفن مصرف کنید.
* استامینوفن را دور از دسترس کودکان، دور از حرارت، نور مستقیم و حرارت مرطوب نگاه دارید (در چنین شرایطی استامینوفن فاسد می‌شود). شیاف‌ها را در یک جای خنک نگاه دارید، ولی شیاف و انواع مایع استامینوفن (قطره و شربت) را منجمد نکنید.
* استامینوفن تاریخ گذشته را دور از دسترس کودکان در توالت دور بریزید.
در هنگام مصرف استامینوفن نباید
* بیش از مقدار ذکر شده بر روی برچسب جعبه دارو مصرف کنید، مگر اینکه پزشکتان چنین دستوری داده باشد، در غیر این صورت ممکن است دچار آسیب کلیوی یا کبدی شوید.
* به کودکان زیر 12 سال در یک روز بیش از 5 نوبت استامینوفن به مقدار تعیین شده بر اساس سن‌شان بدهید.
* در روز بیش از دو قوطی مشروب الکلی مصرف کنید مگر اینکه فقط بخواهید یک یا دو نوبت استامینوفن بخورید.
مسمومیت
در صورتی که به مصرف بیش از حد استامینوفن شک کردید، حتی در صورت عدم وجود هرگونه علامت مسمومیت از اورژانس تقاضای کمک کنید. درمان مسمومیت باید هرچه زودتر آغاز شود. در صورتی که درمان مصرف بیش از حد استامینوفن ظرف 24 ساعت اول آغاز نشود، ممکن است نتوان از آسیب کبدی یا مرگ جلوگیری کرد.
