لوپوس (Lupus)

 

لوپوس یک بیماری خودایمنی است که توسط واکنش بین ژن‌های مستعدکننده و عوامل محیطی به‌وجود می‌آید. 90 درصد بیماران را زنان در سنین باروری تشکیل می‌دهند. زنانی که قرص‌های ضدبارداری خوراکی حاوی استروژن مصرف می‌کنند تقریبا 2 برابر بیشتر در معرض خطر هستند. مواجهه با نور ماوراءبنفش موجب شعله‌ور شدن لوپوس در حدود 70 درصد بیماران می‌شود.

عفونت‌های گوناگون با تحریک پاسخ‌های ایمنی و همچنین برخی از داروها و موادغذایی، استرس، ماده آمالگام در ترمیم دندان و حشره‌کش‌ها نیز ممکن است منجر به لوپوس شود.

در شروع بیماری، ممکن است یک یا چند سیستم عضوی درگیر باشد، ولی با گذشت زمان علائم دیگر بیماری اتفاق می‌افتد. شدت بیماری از خفیف و متناوب تا شدید و در بین آنها دوره‌های آرامش نسبی می‌باشد، ولی فروکش کامل و دائم بیماری نادر است. علائمی چون خستگی و درد عضلانی و مفصلی در بیشتر مواقع وجود دارد. همچنین ممکن است بیمار در موارد شدید دچار تب، ضعف، کاهش وزن و کم‌خونی شود.

لوپوس با 4 مورد یا بیشتر از موارد زیر در سیر بیماری تشخیص داده می‌شود که شامل: راش (قرمزی) گونه‌ها، حساسیت نوری، زخم‌های دهانی، درد و التهاب مفصلی، بیماری کلیوی یا دفع پروتئین در ادرار، تشنج بدون علت و بیماری خونی است.

علائم عضلانی اسکلتی: اکثر بیماران لوپوسی دچار التهاب و حساسیت مفاصل و تورم بافت نرم هستند. مفاصل دست، مچ دست و زانو بیشتر درگیر می‌شوند.

علائم جلدی: شایع‌ترین راش، یک قرمزی اندکی برآمده و حساس به نور و گاهی پوسته‌دهنده بر روی صورت به‌خصوص گونه‌ها و بینی (راش پروانه‌ای)، گوش‌ها، چانه و ناحیه گردن و قسمت بالای پشت و بازوها می‌باشد. زخم‌های کوچک و دردناک شبیه زخم‌های آفتی روی مخاط دهان یا بینی شایع است. ریزش مو در 40 درصد موارد دیده می‌شود.

علائم کلیوی: التهاب کلیه (نفریت) معمولا جدی‌ترین علامت است زیرا نفریت و عفونت، علت اصلی مرگ و میر در دهه اول بیماری است. به دلیل آن که نفریت در بیشتر بیماران لوپوسی بدون علامت است تقریبا نیمی از افراد، دچار بیماری کلیوی شده و اغلب به افزایش فشارخون مبتلا می‌گردند.

علائم سیستم عصبی: علت اصلی مرگ و ناتوانی بیماران را تشکیل می‌دهد. شایع‌ترین علامت، اختلال عملکرد شناختی به‌خصوص اشکال در حافظه و استدلال است. سردرد نیز شایع است و اختلال روحی ممکن است ظاهر شود.

علائم عروقی: شیوع حملات سکته مغزی و قلبی در لوپوس افزایش می‌یابد. افزایش خطر حوادث عروقی در زنان زیر 45 سال و مبتلا به لوپوس تا 50 برابر زنان سالم است به‌خصوص در افرادی که فشار و چربی خون و سن بالا دارند.

علائم ریوی: التهاب پرده‌های ریه شایع‌ترین علائم ریوی و ممکن است در موارد شدید، تهدیدکننده حیات باشد.

علائم خونی: فراوان‌ترین علامت خونی لوپوس و نشانه بیماری مزمن می‌باشد.

علائم گوارشی: تهوع همراه با استفراغ و اسهال و درد شکمی منتشر ممکن است در هنگام شعله‌ور شدن لوپوس دیده شود.

علائم چشمی: از علائم خفیف تا علائم شدید با احتمال نابینا شدن، متغیر است.

درمان: شامل کنترل حملات حاد و جلوگیری از آسیب اعضا می‌باشد.

---