غذاهایی که باعث استرس می‌شوند
مواد غذایی می‌توانند اثرات زیادی روی کاهش یا افزایش استرس داشته باشند. یکی از شایع‌ترین موادی که می‌تواند بر استرس اثرگذار باشد و آن را تشدید کند، کافئین است. این ماده به مقدار زیادی در قهوه، چای و شکلات وجود دارد. مصرف این مواد به مقدار زیاد و به مدت طولانی می‌تواند منجر به افزایش احساسات هیجانی فرد شده و دچار اضطراب و استرس شود.
بنابراین توصیه می‌شود برای کاهش استرس بخصوص در افراد مستعد، مصرف کافئین را تا حد ممکن کاهش دهند. بخصوص چای غلیظ. ممکن است کافئین در ابتدای مصرف باعث افزایش هوشیاری موقت، فعال کردن سیستم عصبی، عضلانی و قلب شود، ولی اثر آن کوتاه‌مدت بوده و در بلندمدت می‌تواند اثرات منفی و استرس‌زا داشته باشد.
ماده دیگری که می‌تواند در افزایش استرس موثر باشد استفاده زیاد از مواد شیرین مثل قند و شکر است. این مواد کربوهیدرات‌های صنعتی و تصفیه شده‌ای هستند که می‌توانند باعث افزایش استرس و هیجانات شوند و حتی با مصرف بیش از اندازه‌آنها افسردگی و کاهش تمرکز و دقت را به دنبال داشته باشد.
مواد غذایی قنددار می‌توانند سریعا قند خون را بالا ببرد. برای تنظیم قند خون از لوزالمعده هورمونی به نام انسولین ترشح می‌شود. انسولین. قند را در خون به جریان می‌اندازد و آن را جهت مصرف به سلول‌ها می‌رساند که در نتیجه آن سطح قند خون به حد طبیعی می‌رسد. مصرف مداوم مقادیر زیادی از قند می‌تواند ترشح انسولین در بدون را تسریع بخشد و کاهش ناگهانی مصرف آن، سطح قند خون را خیلی پایین آورد.
اگر فردی غذای پر قند و شیرین مصرف نماید و یک ساعت بعد از احساسات ناخوشایند ناشی از سطح پایین قند خون را تجربه کند ممکن است برای فرونشاندن احساس گرسنگی، دوباره تمایل به مصرف مواد غذایی پیدا کند و روند قبلی تکرار شود. این سیکل معیوب مصرف زیاد قند، مدت زمانی بعد، باعث بروز علائم پایین بودن قند خون و استرس می‌شود و شخص را در انجام وظایف و تکالیف روزانه دچار ناتوانی می‌کند.
توصیه می‌شود مصرف مواد قندی بخصوص در افرادی که مستعد استرس می‌باشند همچنین کسانی که وسواس فکری و بی‌قرار دارند تا جایی که امکان دارد کاهش یابد. ماده دیگری که می‌تواند در افزایش استرس نقش داشته باشد نمک است. توصیه می‌شود تا حد امکان از نمک به میزان کم استفاده شود و بهتر است به جای مصرف نمک سدیم از نمک پتاسیم استفاده شود. نمک به میزان زیادی در فست‌فودها، چیپس، ژامبون و سوسیس وجود دارد. دسته دیگری از مواد غذایی که می‌تواند روی استرس اثرگذار باشد و میزان استرس را افزایش دهد چربی‌ها هستند. مواد غذایی حاوی چربی زیاد و سرخ شده علاوه بر افزایش فشار خون و چاقی می‌تواند باعث ضعف سیستم ایمنی و به دنبال آن افزایش استرس را داشته باشد.
استعمال دخانیات به هنگام استرس باعث آرامش موقت و کاذب در فرد می‌شود ولی در دراز مدت عواقب زیادی را به دنبال دارد که از آن جمله می‌توان به سرطان‌ها و برونشیت اشاره کرد.
در مقابل، مصرف برخی از مواد غذایی بشدت سطح استرس را کاهش می‌دهند که ازجمله می‌توان به غذاهای غنی از کربوهیدرات‌های پیچیده از قبیل غلات اشاره نمود که با آزاد کردن نورورترانسمیتر سروتونین از مغز موجب آرامش فرد می‌گردد. همچنین سبزی‌های غنی از مواد معدنی و ویتامین‌ها پاسخ ایمنی بدن را افزایش داده و بدن را در مقابل بیماری‌ها محافظت می‌کند و با تولید سروتونین فرد احساس آرامش می‌کند. همچنین مصرف فیبرهای گیاهی با افزایش حرکات دستگاه گوارش، درد شکم و یبوست را که هر دو استرس‌زا هستند، کاهش می‌دهند. لازم به ذکر است به هنگام مصرف غلات و نان‌‌های سبوس‌دار حتما آب به میزان کافی مصرف شود تا باعث یبوست نشود.
مصرف 3 تا 5 سهم از میوه‌ها و سبزی‌ها را در روز توصیه می‌کنیم. هر سهم از میوه‌ها شامل یک عدد پرتقال، سیب، موز یا خیار می‌باشد و هر سهم از سبزی‌ها شامل نصف لیوان سبزی پخته شده یا یک لیوان سبزی خرد شده می‌باشد.
همچنین ثابت شده بعضی از املاح مثل منیزیم، نیاسین یا ویتامین C نقش کمک‌کننده‌ای در کاهش استرس دارند که این مواد در سبزی‌ها و میوه‌ها وجود دارد.
مصرف یک لیوان شیر گرم کم‌چرب قبل از خواب باعث آرامش و خواب بهتری می‌شود و همچنین بر عملکرد بهتر دستگاه گوارش تاثیر می‌گذارد.
بیشتر افراد بیان می‌کنند که در زمان استرس غذای بیشتری می‌خورند و انتخاب آنها بیشتر از گروه مواد قندی و نشاسته‌ای می‌باشد. به این افراد توصیه می‌شود در این مواقع از آدامس بدون قند استفاده نمایند یا یک عدد هویج یا یک لیوان آب سرد مصرف کنند. با این کار از نظر روانی به حس نیاز به خوردن پاسخ داده می‌شود و در ضمن جلوی پرخوری و روی آوردن به مواد قندی و نشاسته‌ای گرفته می‌شود.
مواد افزودنی به نوشیدنی‌ها مثل نوشابه‌های گازدار و آبمیوه‌ها علاوه بر تجمع مواد شیمیایی مضر در بدن باعث افزایش استرس می‌شود، پس بهتر است به جای استفاده از آبمیوه‌های حاوی مواد افزودنی شیمیایی از نکتارها و آبمیوه‌های طبیعی استفاده شود.
رنگ‌های افزودنی به بعضی از خوراکی‌ها و تنقلات نیز می‌تواند باعث تحریک‌پذیری و استرس شود. بهتر است از تنقلاتی مثل مغزهای بدون نمک، ذرت بو داده و کم‌نمک به جای آنها استفاده شود.
نوشابه‌های انرژی‌زا که امروزه مصرف آن بسیار رایج شده اثرات مخربی روی بدن دارد. به دنبال مصرف این نوشابهها و ایجاد بی‌خوابی، سیکل خواب افراد به هم می‌‌خورد و با مصرف قند فراوانی که در این نوشابهها وجود دارد استرس ایجاد می‌شود و حتی در درازمدت باعث افسردگی می‌شود.
