تومور خوش خیم رحم
دکتر هایده سمیعی، جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی و عضو هیات علمی دانشگاه تهران در مورد این بیماری می‌گوید: فیبروم رحمی شایع‌ترین تومور خوش خیم رحم در سنین باروری بوده و از عضله جدار رحم منشا می‌گیرد و در اکثر موارد شباهت کاملی به نسج معمولی عضلانی رحم دارد و به ابعاد مختلف و در یکی از 3 لایه رحم می‌تواند قرار بگیرد. روش تشخیص فیبروم‌ها معاینات پزشکی توسط متخصص و سونوگرافی و سی تی اسکن و ام آر آی است.
علائم و نشانه‌ها
دکتر سمیعی می‌گوید که هرچه اندازه فیبروم بزرگ‌تر باشد علائم بیشتری را ایجاد می‌کند که معمولا بسته به این‌که در چه قسمتی از رحم قرار گیرد فرق می‌کند. اگر فیبروم در درون حفره رحمی رشد کند، شایع‌ترین علامت آن خونریزی‌های شدید ماهانه و حتی بین سیکل‌های عادت ماهانه است که منجر به کم خونی خواهد شد و می‌تواند با درد در ناحیه زیر شکم و کمر نیز همراه شود. اگر فیبروم بیشتر به طرف سطح خارجی رحم رشد کند می‌تواند بر ارگان‌های اطراف مثل مثانه، روده بزرگ و مجاری ادراری فشار بیاورد که در نتیجه می‌تواند انواع انسداد را در راه تخلیه این ارگان‌ها ایجاد کند. حضور فیبروم‌ها می‌تواند منجر به نازایی و سقط مکرر نیز بشود، که البته محل و اندازه فیبروم مهم است.
گرچه عوامل فوق را برای فیبروم‌ها در نظر می‌گیریم، ولی در ابعاد کوچک و بخصوص فیبروم‌هایی که به سطح رحم نزدیک‌تر واقع می‌شوند ممکن است علامتی نداشته باشند و بیمار سال‌ها بی‌خبر از فیبروم زندگی کند.
به گفته این متخصص دلیل بروز فیبروم رحمی به طور دقیق روشن نیست، اما آنچه باعث رشد فیبروم‌ها می‌شود تحریک هورمون استروژن زنانه است. بنابراین در سال‌های باروری فیبروم‌ها شروع به رشد کرده و رشدشان با پایان این دوره متوقف می‌شود و حتی کوچک‌تر شده و علائم نیز بهبود می‌یابد. دوران بارداری و یا مصرف قرص‌های ضد بارداری و خلاصه هر مساله‌ای که باعث افزایش سطح هورمون‌های زنانه شود مثل اختلالات قاعدگی می‌تواند باعث تشدید فیبروم‌ها شود.
بارداری با فیبروم
دکتر سمیعی درباره زنانی که با حضور فیبروم باردار می‌شوند، می‌گوید: احتمال بروز عوارض زیر در این افراد وجود دارد: تداخل در کاشته شدن و رشد تخم لقاح یافته در رحم، اختلال در خون‌رسانی به جنین از طریق جفت به دلیل کاشته شدن تخم در محل فیبروم که خود باعث اختلال در رشد داخل رحمی جنین می‌شود، سقط جنین، زایمان زودرس، مرگ داخل رحمی جنین و حاملگی‌های خارج رحمی، امکان پارگی زودرس کیسه آب، افزایش میزان خونریزی‌های پس از زایمان و چسبندگی غیرطبیعی جفت. طبق آمار ناهنجاری‌های مادرزادی در جنین مادرانی که فیبروم رحمی دارند دو برابر جمعیت دیگر زنان است.
درمان فیبروم
دکتر سمیعی انواع درمان فیبروم‌ها را این‌گونه شرح می‌دهد: یک روش درمان دارویی است که در آن از داروهایی که اثرات ضد استروژنی دارند، استفاده می‌شود. درمان دارویی موقتی است و با قطع داروها رشد فیبروم دوباره آغاز شده و علائم بیماری برمی‌گردد و همچنین این داروها عوارضی چون پوکی استخوان به همراه دارند.
در خانم‌های مسنی که نزدیک به سال‌های یائسگی هستند عدم دخالت درمانی بیشتر کمک می‌کند، چرا که با ورود به یائسگی، رشد فیبروم‌ها نیز قطع می‌شود.
این متخصص روش دیگر درمان فیبروم‌ها را جراحی می‌داند، که شامل جراحی‌های مختلفی است. جراحی‌های کوچک‌تر مانند بستن عروق رحمی با لاپاراسکپی (روش جدید جراحی که بدون برش و از طریق سوراخ‌های کوچک نیم و یا یک سانتی‌متری اقدام به وارد کردن دوربین و وسایل جراحی می‌گردد) که باعث ضعیف شدن خون‌رسانی به رحم و پسرفت فیبروم می‌شود، سوزاندن مرکز فیبروم‌های کوچک با لیزر یا جریان الکتریکی و آنژیوگرافی شریان ران برای فرستادن مواد انسدادی به شریان رحمی برای کاهش خون‌رسانی به رحم و جراحی‌های قطعی که شامل خارج کردن توده فیبرومی با جراحی باز و یا لاپاراسکپی است.
به گفته این متخصص لاپاراسکپی به دلیل ایجاد چسبندگی کمتر، بهبودی سریع‌تر، درد بسیار کمتر پس از عمل، منظره ظاهری زیباتر، بازگشت سریع‌تر به زندگی روزمره و بخصوص در بیمارانی که خواهان باروری هستند به دلیل دستکاری حداقل در اطراف لوله‌ها و تخمدان‌ها بر جراحی‌های باز ارجحیت دارد و البته باید دقت داشت که لاپاراسکپی نیازمند مهارتی برتر از جراحی و وجود امکانات عمل بیشتر است.
دکتر سمیعی ادامه می‌دهد: روش دیگری که از روش‌های جدید در درمان فیبروم‌هاست و مخصوص فیبروم‌های داخل حفره رحمی است، هسیتروسکپ است که با استفاده از یون‌های الکتریکی فیبروم را قطعه قطعه نموده و به نرمی از دهانه رحم خارج می‌کنند. در این روش هیچ گونه برش جراحی صورت نمی‌گیرد و هیچ دردی پس از عمل متوجه بیمار نیست و بیمار ظرف چند ساعت به فعالیت‌های روزانه خود باز می‌گردد.
در صورتی که فیبروم‌ها متعدد باشند و یا اندازه بزرگی داشته باشند و مخصوصا در افرادی که دیگر نمی‌خواهند باردار شوند بهتر است که رحم آنها کاملا برداشته شود.
به گفته دکتر سمیعی، تاکنون روشی قطعی برای پیشگیری از بروز فیبروم یافت نشده است ولی برخی موارد چون حاملگی به موقع، انجام ورزش‌های بدنی، تغذیه صحیح و رعایت بهداشت می‌تواند در پیشگیری از این بیماری موثر باشد.
