بیماری‌ای که از گفتن آن شرم داریم
به طور کلی هموروئید داخلی از نظر شدت علائم به درجات مختلف از جمله خونریزی بدون بیرون‌زدگی، خونریزی همراه بیرون‌زدگی که خودبه‌خود جا می‌رود و خونریزی به همراه بیرون‌زدگی که با دست جا نمی‌‌رود تقسیم می‌شود. هموروئید خارجی به تورم پوست و عروق خونی اطراف مقعد اطلاق می‌گردد. در این حالت چنانچه لخته خونی در این ناحیه ایجاد شده باشد که بسیار دردناک نیز هست هموروئید ترومبوزه را ایجاد می‌کند. هموروئید خارجی از داخل توسط بافت پوستی پوشیده شده است، چنانچه این پوست توسط وضعیت ترومبوزه (تجمع لخته خونی) کشیده شود، درد شدید و ناگهانی ایجاد می‌کند. در چنین حالتی نشستن بر لبه صندلی دردناک است.
علائمی که ابتلا به بیماری را نشان می‌دهند
این علائم از یک علامت یا بیشتر و از خفیف تا شدید متغیر است.
خارش: هنگامی که مقعد ملتهب یا متورم می‌شود، خروج ترشحات در این ناحیه باعث ایجاد خارش می‌شود. البته خارش می‌تواند نتیجه بسیاری از عوامل دیگر هم باشد.
سوزش: شکل شایع دیگر هموروئید سوزش است که در نتیجه زخم‌های سطحی ناحیه مقعد ایجاد می‌شود. درجه سوزش از یک احساس گرمای خفیف تا احساس آتش‌گرفتگی متغیر است و ممکن است ثابت بماند یا با شرایطی نظیر ورزش یا خروج مدفوع بدتر شود.
درد: درد هموروئید غالبا در نتیجه التهاب، تورم، عفونت و یا برآمدگی هموروئید به خارج مقعد یا گیر افتادن هموروئید است که با راه رفتن و نشستن تشدید می‌شود و می‌تواند از خفیف تا شدید باشد. توصیه می‌شود در صورت درد شدید، حتما به پزشک مراجعه کرده و از خوددرمانی بپرهیزید.
تورم: هموروئید اغلب با تورم یا التهاب همراه است چه زمانی که عروق متورم (گشادشده) میشوند یا زمانی که تجمع مایع در بافت اطراف عروق متورم وجود دارد. تورم می‌تواند منجر به احساس درد، سرخی، تحریک یا سوزش گردد.
تحریک و خونریزی: تحریک می‌تواند از خارش، سوزش، التهاب و درد ناشی شود. گشاد شدن عروق و ضعف جدار آنها می‌تواند در نهایت منجر به پارگی هموروئید و خونریزی گردد. این مساله غالبا در حین و یا پس از اجابت مزاج صورت می‌گیرد. درجه این خونریزی از تعداد محدودی نقاط قرمز روشن روی دستمال توالت تا قطرات مشخص خون متغیر است.
این هشدارها را جدی بگیرید
در صورتی که هموروئید با تورم دردناک همراه شود، حالت چرکی به خود بگیرد، خونریزی یا عود کند و یا آن که به صورت حجیم درآید به پزشک مراجعه کرده، از خوددرمانی بپرهیزید، زیرا این علائم می‌توانند نشانگر عفونت یا مسائل جدی‌تری باشند. از آنجایی که علائم هموروئید مشابه علائم برخی بیماری‌های جدی ناحیه تحتانی دستگاه گوارش و کولون است توصیه می‌شود در موارد زیر از خوددرمانی پرهیز و هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه گردد.
خونریزی قابل توجه، وجود خون تیره در مدفوع، هر نوع تغییر در عادات دفع (باریک شدن قطر مدفوع)، درد شکمی و احساس پری در ناحیه شکم، کاهش وزن، تهوع و استفراغ مکرر و خروج موکوس (حالت بلغمی) برخی داروها ممکن است علامت‌های هموروئید را تشدید کنند. به طور مثال داروهای ضدانعقاد، مسکن و ضدالتهاب‌هایی مانند (ایبوپروفن)، داروهای ضداسید حاوی املاح آلومینیوم مثل قرص یا شربت آلومینیوم ام‌جی و مسکن‌‌هایی که کدئین دارند می‌توانند باعث تشدید یبوست و به دنبال آن باعث ایجاد هموروئید گردند.
دلایل اصلی ابتلا
فشار ناشی از حاملگی و زایمان عمده‌‌ترین دلیل بروز هموروئید در زنان جوان است.
یبوست بخصوص یبوست شدید و طولانی که با زور زدن هنگام دفع همراه است، اسهال مزمن، مصرف مداوم و زیاد ملین‌ها، حالات ایستادن و نشستن‌های طولانی و تغذیه ناکافی با مواد فیبری، کاهش مصرف مایعات، عدم تحرک کافی که منجر به کاهش قدرت عضلانی عضلات ناحیه لگن می‌شود و عوامل زمینه‌ای و یا ژنتیکی، بیماری کبدی، افزایش سن و بالا رفتن فشار خون در سیستم سیاهرگی دستگاه گوارش از علل ایجادکننده هموروئید به شمار می‌روند.
روشهای درمان هموروئید
اصولا برای برطرف کردن علائم هموروئید با توجه به نوع و تشخیص پزشک متخصص در این رشته چندین روش درمانی وجود دارد.
درمان طبی: معمولا برای هموروئیدهای خفیف درجه اول و یا دوم توصیه می‌شود که عبارت است از: کنترل یبوست به وسیله مصرف رژیم غذایی پرفیبر مثل میوه‌جات و سبزیجات بخصوص میوه‌های ملین مانند گلابی، آلو، انجیر، نان سبوس‌دار و نوشیدن مایعات و بخصوص آب کافی در روز. از آنجایی که عدم تحرک کافی نیز جزو عوامل ایجادکننده زمینه‌ای به شمار می‌رود گنجاندن نوعی فعالیت بدنی مانند پیاده‌روی یا سایر ورزش‌های ملایم در برنامه روزانه پیشنهاد می‌شود. شستشوی کامل ناحیه مقعد بعد از هر اجابت مزاج عمل بسیار مفیدی است. کمپرس با آب ولرم (نشستن در آب ولرم همراه با بتادین) یکی از موثرترین روش‌ها برای بهبود و تسکین علائم است. استفاده از توالت ایرانی در این موارد به هیچ وجه توصیه نمی‌شود، زیرا با فشاری که وارد می‌کند حالت بیرون افتادگی و سایر علائم را تشدید می‌نماید. در موارد تشدید علائم، استراحت در حالت درازکش به طوری که ناحیه پایین کمر بالاتر قرار بگیرد و پرهیز از ایستادن و نشستن طولانی کمک‌کننده است.
ازآنجایی که علائم هموروئید مشابه علائم برخی بیماری‌های جدی ناحیه تحتانی دستگاه گوارش و کولون است باید از خوددرمانی پرهیز و هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه شود
درمان سرپایی: از آنجا که روشهای جراحی با بستری شدن بیمار، نیاز به بیهوشی، درد پس از عمل احتمال خونریزی، ترشح، عفونت و نیاز به مراقبت‌‌های طولانی‌مدت دارند، لذا تلاش می‌شود برای مهار بیماری هموروئید از روشهای متعدد سرپایی از قبیل کوتر کردن، منجمد کردن و رابربند لیگاتور استفاده گردد.
از جمله شایع‌ترین این روش‌ها، روش بستن هموروئید با حلقه لاستیکی است.
بستن با حلقه لاستیکی (رابربند)
یکی از روشهای شایعی است که طرفداران زیادی دارد. بستن هموروئید با حلقه لاستیکی (رابربند) در مورد هموروئیدهای درجه دوم و سوم مناسب بوده و به صورت سرپایی و بدون استفاده از بی‌حسی و بیهوشی در مطب قابل انجام است. محدودیت‌های آن درباره هموروئیدهای خارجی و یا مختلط است. در این روش با کمک یک وسیله یکبار مصرف حلقه لاستیکی را روی قاعده هموروئید قرار داده تا بتدریج هموروئید سیاه شده و بیفتد. مزیت این روش به سایر روش‌ها هزینه کم و نداشتن خطر ابتلا به بیماری‌های عفونی است.
روش بستن شریان هموروئید با استفاده از داپلر
در این روش نوین درمان، با بالشتک هموروئید برخورد غیرمستقیم می‌شود. یعنی عروق اصلی تغذیه‌کننده هموروئید مسدود می‌شود که نهایتا منجر به کاهش و یا قطع جریان خون به بالشتک هموروئیدی شده و تورم آن از بین رفته، هموروئید چروکیده شده و در نتیجه علائم نیز از بین می‌رود. این روش برای انواع هموروئیدها نتیجه خوبی دارد. از مزایای این روش کوتاه بودن زمان عمل، عدم نیاز به بیهوشی کامل در حین عمل، نداشتن خونریزی و درصد موفقیت بالای آن می‌باشد.
درمان به روش لیزر
یکی دیگر از روشهای جدید برای درمان هموروئید استفاده از لیزر است که با استفاده از امواج لیزر بافت هموروئید برش داده و برداشته می‌شود. این روشی گران است و مزیت چندانی نسبت به جراحی ندارد.
از تغذیه درمانی تا جراحی
این روز‌ها پزشکان اساس درمان‌های هموروئید را براساس درمان‌های طبی پایه‌ریزی میکنند و تنها در موارد بسیار شدید و مزمن به سراغ جراحی می‌روند و این نوع درمان‌ها بر 3 محور تغذیه‌درمانی، تغییر عادات مزاجی و درمان‌های موضعی استوار است.
تغذیه درمانی: یکی از مهم‌ترین محورهای درمان هموروئید تغییر اساسی و مهم‌تر از آن طولانی‌مدت رژیم غذایی است نکته‌ای که متاسفانه هم پزشکان و هم بیماران کمتر آن را جدی می‌گیرند و این در حالی است که امروزه تحقیقات جدید حاکی از آن است که یک فرد مبتلا به هموروئید حداقل 2 ماه متوالی اصول غذایی را که در ادامه به آنها اشاره می‌شود باید رعایت کند تا اثرات درمانی تدریج خود را نشان دهد.
اصل اول: در هر 3 وعده غذایی باید تغییرات شگرفی را پدید آورید به این صورت که موارد زیر برای یک فرد 70 کیلویی لحاظ شود.
صبحانه‌ها: صبحانه‌ها را با نوشیدنی‌های گرم آغاز کنید چرا که نوشیدن مایعات گرم با فعال کردن رفلکس گاستروکولیک از تجمع مدفوع شبانه در روده‌ها پیشگیری می‌کند. نان از نوع سبوس‌دار همچون سنگک یا بربری باشد و از نان‌های سفید همچون باگت‌های خمیری پرهیز شود. حتما هر روز صبح یک پیمانه از خشکبار‌هایی همچون آلو برغانی و انجیر خشک البته به صورت خیس خورده میل شود.
ناهار و شام: در وعده‌های ناهار باید حتما یک سالاد سبزیجات پرحجم همراه با یک پیمانه روغن زیتون میل شود. از غذاهای گوشتی پرحجم باید پرهیز شود و اساس غذاها با سبزیجات و فیبر باشد.
تغییر عادات مزاجی: یک اصل در پیشگیری از بروز یبوست در افراد، پیشگیری از تجمع مدفوع در روده‌هاست. هموروئید نتیجه یبوست مزمن است. از این رو بدانید به محض پیدایش احساس دفع، از مقابله با این احساس باید پرهیز و هر چه زودتر مدفوع دفع شود. بهترین دفع باید دقایقی پس از صرف یک صبحانه باشد.
درمان‌های موضعی: شاید نشستن به مدت طولانی در وان آب گرم برای خیلی‌ها مشکل باشد، اما به هر حال حداقل شب‌ها یک ساعت این کار را انجام دهید. استفاده از پماد‌های آنتی هموروئید به دلیل خاصیت لوبریکانت بودن و اثرات بی‌حس‌کننده می‌تواند اثرات مفیدی داشته باشد، البته اگر به طور مرتب حداقل روزی 5 تا 6 بار استعمال شود.
