شیرینی زندگی با دیابت

افراد مبتلا به دیابت همواره نگران عوارض ناشی از این بیماری هستند اما شاید بیشتر آنها به درستی ندانند علت بروز این عوارض چیست و این که خیلی راحت می‌توان جلوی بسیاری از آنها را گرفت. خیلی از این افراد به دلیل اطلاعات نادرستی که از این بیماری و عوارض آن دارند، فکر می‌کنند حال که به دیابت مبتلا شده‌اند محکومند که عوارض ناشی از آن را تجربه کنند، اما در حقیقت این گونه نیست.
فقط کافی است راه‌های درست دوری از عوارض را بدانید تا بتوانید از زندگی خود لذت ببرید و هراس از دیابت را کنار بگذارید.

دیابت از جمله بیماری‌هایی است که تنها با درمان دارویی کنترل نمی‌شود و باید کیفیت زندگی بیماران به گونه‌ای تغییر کند تا با شرایط جدید سازگار شوند. این تغییر در رژیم غذایی، فعالیت روزانه و مراقبت‌های منظم امکان‌پذیر می‌شود که در این مقاله تعدادی از آنها را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

پیش به سوی کنترل دیابت

بسیاری از داروهای قدیمی که برای درمان دیابت مورد استفاده قرار می‌گرفتند (مانند کلرپروپامید)‌ موجب افزایش وزن می‌شدند. در عوض داروهای جدیدتر مانند متا فورمین باعث کنترل و کاهش اندک وزن نیز می‌شود. برخی افراد فکر می‌کنند برای این که بیماری دیابت آنها کنترل شود، باید وزن زیادی کم کنند اما باید دانست که کاهش وزن به مقدار متوسط نیز می‌تواند کنترل بهتری از قند و فشار خون را برای شما به ارمغان بیاورد و خطر عوارض ناشی از دیابت را کاهش دهد. حتما پزشک هم بارها به شما گفته است که کاهش وزن و ورزش را از یاد نبرید. مطلبی که اغلب به بیماران گفته نمی‌شود این است که چقدر باید وزن خود را کم کنند. باید بدانید که فقط با کاهش 5 تا 10 درصد از وزن خود فواید بسیاری کسب خواهید کرد، بنابراین نیاز به کاهش وزن زیادی ندارید. البته افرادی که دچار چاقی مفرط هستند ممکن است به افزایش وزن بیشتری نیاز داشته باشند ولی همین کاهش وزن اندک آنها را تشویق می‌کند تا بتدریج قسمت بیشتری از وزن خود را کم کنند.

یک خانم 160 سانتی‌متری باید حدودا 68 ـ 50 کیلو وزن داشته باشد و یک مرد 170 سانتی‌متری باید بین 77 ـ 62 کیلوگرم وزن خود را نگه دارد. شاخص توده بدن که از فرمول وزن (به کیلوگرم)‌ تقسیم بر مجذور قد (به متر)‌ به دست می‌آید نیز قابل اعتماد است. در صورتی که عدد به دست آمده از این فرمول بین 25 ـ 19 باشد به این معنی است که شما از وزن متناسبی برخوردارید. رعایت نکات زیر به شما کمک می‌کند برنامه کاهش وزن خود را آسان‌تر پیش ببرید.

1 ـ ابتدا بکوشید زمان معینی برای افزایش وزن به مقدار اندک (مثلا 4 ـ 3 کیلوگرم)‌ تعیین کنید و به مقدار بیشتر فکر نکنید.

2 ـ تنقلات را حذف و میوه، سبزیجات و غلات را جایگزین آنها کنید. این مواد حاوی کالری کمی هستند، اما ارزش غذایی بالایی دارند. بنابراین شما علاوه بر دریافت مواد مغذی، دریافت کالری خود را در سطح پایین نگه خواهید داشت.

3 ـ فعالیت فیزیکی داشته باشید. مثلا می‌توانید وقتی سر کار می‌روید قسمتی از مسیر را پیاده‌روی کنید. اگر امکان پیاده‌روی ندارید، می‌توانید به استخر بروید یا وزنه بزنید.

نقش مهم ورزش در کنترل بیماری

فعالیت فیزیکی بویژه برای افراد مبتلا به دیابت مهم است و این مساله هیچ ربطی به این که فرد دارو استفاده می‌کند یا نمی‌کند، ندارد. درواقع برای موفقیت در درمان دیابت به فعالیت منظم، رژیم غذایی مناسب و دارو نیاز است. مطالعات مختلفی که روی افراد مبتلا به دیابت نوع 2 صورت گرفته است، نشان می‌دهد آنهایی که ورزش می‌کنند و قند خونشان مناسب است، اغلب اوقات موفق می‌شوند وزن خود را کاهش دهند. رعایت این موارد باعث کاهش عوارض ناشی از دیابت همچون سکته قلبی و مغزی، مشکلات مربوط به اندام‌ها و بیماری چشم و کلیه‌ها می‌شود. ممکن است این سوال برای شما پیش آمده باشد که چقدر ورزش در روز کفایت می‌کند؟ در جواب این سوال باید گفت که متخصصان 30 دقیقه فعالیت بدنی برای 5 روز در هفته را توصیه می‌کنند. علت مفید بودن ورزش این است که وقتی ماهیچه فعالیت می‌کند برای سوخت خود قند را از خون می‌گیرد و همین کار به تنظیم قند خون کمک می‌کند. با ورزش منظم به خود کمک می‌کنید تا قند خونتان را در حد مطلوبی نگه دارید. اگر بتازگی ورزش را شروع کرده‌اید، ابتدا با حرکات آهسته کار را آغاز کنید. مثلا 10 ـ 5 دقیقه پیاده‌روی و 3 بار در روز، سپس کم‌کم ‌این مقدار را به 30 ـ 20 دقیقه افزایش دهید. دوچرخه‌سواری نیز می‌تواند جایگزین پیاده‌روی شود. آیا می‌دانید چه ورزش‌هایی برای شما مفید است؟ هر فعالیت بدنی که ماهیچه‌های بزرگ شما را به حرکت درآورد، ضربان قلب شما را افزایش دهد و تنفس شما را تندتر کند، می‌تواند موثر باشد. این شامل ورزش‌های هوازی (ایروبیک)‌، وزنه‌ زدن، شنا، اسکی، اسکیت و ... می‌شود. اگر برای انجام فعالیت بدنی دچار محدودیتی هستید، از پزشک بخواهید ورزشی را برایتان معرفی کند که بی‌ضرر باشد.

پیشگیری از مشکلات دندانی

شاید برایتان جالب باشد که بدانید دیابت شما را در خطر بیشتری برای پوسیدگی دندان و بیماری لثه و عفونت‌های دهانی قرار می‌دهد. همچنین در افراد دیابتی احتمال جدا شدن لبه لثه از دندان بیشتر است و از آنجا که چنین اتفاقی اغلب بدون درد است بیشتر افراد خیلی دیر متوجه آن می‌شوند.

برای آن که به مشکلات دندانی خود بموقع پی ببرید، باید به دقت آنها را مورد بررسی قرار دهید و علائم درگیری دندان و لثه را بخوبی بشناسید. اولین علامت بیماری لثه، زخم، ورم یا قرمزی آنهاست که با مسواک زدن دچار خونریزی می‌شود. ظاهر شدن دانه‌هایی بین دندان و لثه نشان از پیشرفت عفونت دارد. درد دهان یا سینوس‌ها، تغییر رنگ دندان، حساسیت دندان به سرما و گرما نیز می‌تواند خبر از عفونت دهد. در صورت مشاهده هریک از این نشانه‌ها یا تنفس بدبو، لق شدن دندان و دور شدن دندان‌ها از هم حتما به دندانپزشک مراجعه کنید.

برای پیشگیری از مشکلات دهان و دندان 2‌بار در روز دندان‌های خود را مسواک بزنید و قبل از خواب از نخ دندان استفاده کنید. برای اطمینان از سلامت دندان‌ها هر 6 ماه یکبار به دندانپزشک مراجعه کنید. باز به شما توصیه می‌کنیم که قند خون خود را کنترل کنید و این توصیه‌‌ها را به کار ببندید تا دچار عوارض ناشی از دیابت نشوید و زندگی خوبی در کنار دیابت داشته باشید.

---