مسواک نامناسب، عامل حساسیت دندان

شاید تا به حال با گاز زدن چیز سردی مانند بستنی دچار درد شدید دندان شده باشید که لذت خوردن یک بستنی خنک در هوای گرم تابستان را برای شما تلخ کرده است. پزشکان معتقدند این درد ناشی از حساسیت دندان است.

معمولا حساسیت دندان که حساسیت شدید عاج دندان نیز نامیده می‌شود، می‌تواند به صورت ناراحتی دندان به طور مداوم یا درد پس از خوردن غذای سرد، نوشیدن مایعات سرد یا تنفس هوای سرد نمایان شود.

معمولا هم مشکل از زمانی آغاز می‌شود که لثه‌ها تحلیل پیدا می‌کنند، چرا که لثه‌ها ریشه‌های دندان را می‌پوشانند و در جلوگیری از نفوذ تحریک‌کننده‌ها به منافذ عاج دندانی نقش مهمی بازی می‌کنند.

دکتر سیدمصطفی فاطمی، دندانپزشک درباره این موضوع به خبرنگار «جام‌جم» می‌گوید: لثه‌ها مانند یک پوشش، ریشه‌های دندان را می‌پوشانند، بنابراین با تحلیل لثه‌ها و از بین رفتن محافظ ریشه که «سمان» نام دارد، ریشه‌های زیرین دندان‌ها بدون محافظ می‌مانند. از این رو مشاوره با دندانپزشک برای شناسایی دلیل و توصیه بهترین راه درمان بسیار مهم است.

وی می افزاید: در دندان‌های سالم عاج دندان (بافت‌زنده درون دندان) به کمک لثه‌ها و لایه محکم مینای دندان محافظت می‌شود. وقتی مینای دندان از بین می‌رود یا هنگامی که لثه‌ها بر اثر مسواک محکم یا استفاده از مسواکی با الیاف بسیار زبر تحلیل می‌یابند، لایه سمان ساییده شده و ممکن است عاج دندان نمایان شود.عاج دندان از تعداد زیادی مجرا (لوله‌های میکروسکوپی به نام توبول) تشکیل شده که با عصب عمق دندان در ارتباط است.

سرما، گرما یا شیرینی می‌تواند سبب تحریک عاج دندان و متعاقب آن تحریک عصب‌هایی شود که ایجاد حساسیت، ناراحتی و درد می‌کنند.

چگونه از بروز حساسیت دندان پیشگیری کنیم؟

به گفته این عضو هیات علمی جهاد دانشگاهی، به طور کلی رعایت بهداشت مناسب دهان و دندان از بروز حساسیت دندان جلوگیری می‌کند که این امر با 2 بار مسواک زدن در روز به مدت 5 دقیقه با استفاده از مسواک‌های باکیفیت و دارای الیاف نرم با خمیردندان‌های استاندارد حاوی فلوراید صورت می‌گیرد.

در عین حال باید از دندانپزشک برای نشان دادن روش بهینه مسواک زدن و رفع نیازهای دندانی خود کمک گرفت.

وی ادامه می‌دهد: راه‌حل اصلی جلوگیری از حساسیت دندان پیشگیری از تحلیل لثه‌هاست. البته کاستن از فشار در‌هنگام مسواک زدن هم بسیار موثر است.

بنابراین باید توجه کرد در صورتی که عاج دندان نمایان شود حتی اگر احساس درد نداشته باشیم تا پایان عمر بهبود نخواهد یافت. پس رعایت بهداشت دهان و دندان حتی در زمانی که احساس درد نمی‌شود، در جلوگیری از پوسیدگی ریشه بسیار حائز اهمیت است.

چگونه مسواک بزنیم؟

ابتدا باید سطح بیرونی دندان‌ها را با زاویه 45 درجه به سمت شیار لثه مسواک زده و سپس داخل و میان دندان‌ها ـ سطوح دندان‌های جونده و داخلی را مسواک بزنیم و سطح داخلی دندان‌ها را با استفاده از حرکات بالا و پایین نوک مسواک شستشو ‌‌دهیم. در نهایت هم باید سطح زبان را مسواک کشید.

چه چیز سبب بروز حساسیت دندان می‌شود؟

فاطمی درباره دلایل بروز حساسیت دندان تصریح می‌کند: دلایل اصلی از دست دادن مینای دندان یا تحلیل لثه‌ها شامل مسواک نامناسب (زبر و سخت) و فشار بیش از حد به دندان‌ها هنگام مسواک زدن و استفاده از خمیردندانی با قدرت سایندگی بیش از اندازه مانند خمیردندان‌هایی است که به عنوان سفیدکننده یا مخصوص سیگاری‌ها تبلیغ می‌شود.

همچنین نمایان شدن عاج دندان و سپس حساسیت دندان‌ها می‌تواند در پی این عوامل بروز کند و در این مرحله تمام محرک‌های خارجی مانند شیرینی، غذای اسیدی یا نوشیدنی‌ها یا حتی لمس دندان‌ها می‌تواند ایجاد درد کند.

البته باید توجه کرد در صورت عدم رعایت بهداشت پیامد بعدی گسترش پوسیدگی ریشه دندان است که باید توسط دندانپزشک درمان شود. از دست دادن مینای دندان یا تحلیل لثه‌ها و تخریب لایه سمان روی ریشه باعث می‌شود عاج دندان بدون محافظ بماند و نسبت به دندان دارای مینای طبیعی نرم‌تر و دارای منافذ بیشتری شود. بنابراین در چنین شرایطی دسترسی باکتری‌ها به آن بسیار آسان‌تر و امکان گسترش پوسیدگی بیشتر خواهد بود.

چگونه از دندان‌های حساس مراقبت کنیم؟

انتخاب مسواک مناسب یکی از راه‌های مراقبت از دندان‌های حساس است که دکتر فاطمی معتقد است در این شرایط باید از مسواک مخصوص استفاده کرد، چرا که الیاف زیر مسواک‌های معمولی همراه با شیوه نامناسب مسواک زدن می‌تواند باعث سایش یا تحلیل لثه‌ها شود.

به گفته این دندانپزشک، انتخاب خمیردندان مناسب از گروه ضد حساسیت‌ها و در نهایت دهان‌شویه مناسب از مراقبت‌های دیگر به شمار می‌رود.

بنابراین در صورتی که نتیجه مناسب حاصل نشود احتمالا نیاز به درمان‌های جدی‌تر مانند ترمیم و درمان عصب خواهد‌بود.

---