دردسرهای پرمویی (Hirsutism) در زنان
بیماری نهفته
اخیرا محققان انگلیسی دریافتند که پرمویی در زنان تنها یک مشکل ظاهری نیست، بلکه می‌تواند علامت یک بیماری نهفته در آنها باشد. نزدیک به 15 درصد از زنان، دارای موهای زائد هستند که یک اختلال هورمونی در اکثر موارد می‌تواند عامل اصلی آن باشد. علت 70 تا80 درصد وجود این موهای زائد می‌تواند نوعی سندرم تخمدان(PCOS) باشد. علاوه بر PCOS که عامل اصلی ناباروری است، علت نادرتر این مساله می‌تواند وجود تومور و یا اختلال در کار تیروئید و همچنین استفاده از داروهای خاص باشد. البته طبق آمارها بیش از 10درصد جمعیت زنان کشورمان با آن درگیرند.
به طور کلی از نظر بافت‌شناسی روی پوست انسان 3گونه مو رشد می‌کند؛ یکی موهای دوران جنینی هستند که پس از تولد از میان می‌روند، دیگری موهای ظریف و کرک مانندی که تقریبا تمام سطوح پوست انسان را پوشش می‌دهند و در نهایت، موهای ضخیم تیره و مجعد که در مردان و زنان دیده میشوند. به رشد بیش از اندازه مو در مکان‌های خاصی از صورت و بدن خانم‌ها هیرسوتیسم یا پرمویی گفته می‌شود. رشد این موهای ضخیم به سطح هورمون‌های جنسی مردانه (آندروژن‌ها) که در زنان از تخمدان‌ها و غدد فوق‌کلیوی ترشح میشوند،مرتبط است. وجود مقدار محدودی از این هورمون‌های آندروژن در تمام زنان کاملا طبیعی است، اما زیادی آن باعث رشد بیش از حد موهای ضخیم می‌شود. در هیرسوتیسم گاهی سطوح هورمونی طبیعی است و علتی برای آن پیدا نمی‌کنیم. دکتر پوریا پیروزمند، متخصص پوست و مو درباره علل این بیماری می‌گوید: به‌طور کلی اگر بخواهیم علل پرمویی (هیرسوتیسم) را تقسیم‌بندی کنیم، در چند دسته می‌توان آن را بیان کرد؛ اختلالات ازدیاد هورمون آندروژن، علل غیروابسته به آندروژن، هیرسوتیسم ایدیوپاتیک و داروها. شایع‌ترین اختلالی که با ازدیاد هورمون آندروژن سبب پرمویی می‌شود، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یا همان کیست‌‌های تخمدانی است.
کم‌کاری تیروئید
از علل دیگر در این دسته می‌توان به کم‌کاری تیروئید اشاره کرد. آترومگالی، بیماری‌های مزمن پوستی از جمله بیماری‌هایی هستند که سطح آندروژن در آنها طبیعی است، ولی با پرمویی همراهند. فنی‌توئین، دیازپوکساید، مینوکسیدیل و سیکلوسپورین هم داروهایی هستند که باعث پرمویی میشوند. به گفته دکتر پیروزمند، از مهم‌ترین دلایل پرمویی ارث است. نژاد آسیایی و مدیترانه‌ای و ازجمله نژاد ما، بی‌اشتهایی عصبی، چاقی و یائسگی، زمینه‌ساز پرمویی یا هیرسوتیسم هستند.
دکتر فرانک احسانی، متخصص پوست هم معتقد است: پرمویی در صورت، گردن و سینه زنان بیماری محسوب می‌شود و جزو درمان‌های زیبایی نیست. این علامت‌ها می‌تواند نشانه اختلالات غددی مانند هیپوفیز، تیروئید، تخمدان‌ها و غدد فوق کلیوی و برخی از بیماری‌های داخلی باشد یا بدون وجود عدم تعادل هورمونی نشانه افزایش حساسیت بافت‌ها به هورمون مردانه تستوسترون یا بیش‌سازهای آن در بدن باشد و در نتیجه این هورمون مردانه را فعال کرده و ایجاد علائم مردانگی می‌کند. در این‌گونه موارد معمولا عادت ماهانه به طور طبیعی رخ می‌دهد و بیمار علائم غیرطبیعی دیگر ندارد ولی در هنگامی که اختلالات غددی وجود دارد معمولا علائمی مثل اختلال قاعدگی، کاهش موهای سر، جوش‌های صورت، افزایش حجم عضلانی و چاقی می‌تواند همراه پرمویی باشد.
این متخصص پوست و مو با تاکید بر این که با مشاهده نخستین علائم پرمویی به متخصص پوست مراجعه شود، می‌گوید: بعد از یک شرح حال و معاینه اولیه بالینی معمولا علت پرمویی مشخص می‌شود و همچنین آزمایش هورمونی و سونوگرافی تخمدان به تکمیل و تعیین روند درمانی بیمار کمک خواهد کرد. همچنین مصرف برخی داروها نیز می‌تواند علت دیگری برای رشد موهای زاید باشد. بارداری نیز ارتباط معنی‌داری با این مساله دارد. بیشتر زنان در زمان بارداری به درجاتی از پرمویی دچار میشوند که در صورت، واضح‌تر از نواحی دیگر است. این پرمویی در نتیجه اثرات هورمونی دوران بارداری است و در فواصلی بعد از زایمان از بین می‌روند.
درمان
به هر حال از آنجا که هر دردی درمانی دارد این مشکل نیز قابل درمان و کنترل است و برای معالجه آن راه‌های گوناگونی وجود دارد. مثلا روش‌های موضعی مختلفی وجود دارد که بیشتر خانم‌ها با آنها آشنایی دارند. استفاده از موچین، تراشیدن، موم‌ها و موبرهای شیمیایی، سفیدکننده‌ها و رنگ‌برها از روش‌های موضعی سنتی هستند.
اپیلاسیون، دپیلاسیون، الکترولیز و لیزر از دیگر روش‌ها و تکنیک‌هایی هستند که امروزه به کار می‌روند. برای همه زنان درمان زیبایی و داروهایی که اثر هورمون‌های مردانه را بر پیازهای مو کم می‌کنند کمک کننده است، اما باید توجه داشته باشید که از بین بردن ظاهری موها، علت اصلی ودرونی هیرسوتیسم را از بین نخواهد برد. پس تاکید می‌کنیم که حتما با مراجعه به پزشک علت را پیدا کنید.
