وقتی کبد ملتهب می‌شود (Hepatitis)

هپاتیت کلمه‌ای است با ریشه‌لاتین، به معنای التهاب کبد. این بیماری انواع مختلفی داشته که شیوه سرایت و انتقال آنها هم متفاوت است. اهمیت این بیماری از آن روست که به دلیل بی‌توجهی، افراد زیادی به این بیماری دچار شده و ممکن است با عوارض جبران‌ناپذیری روبه‌رو شوند.

دکتر رضا کریمی، متخصص بیماری‌های داخلی با توضیح علل و انواع هپاتیت در این باره می‌گوید: «هپاتیت علل مختلفی دارد. یکی از انواع آن هپاتیت بر اثر زیاده‌روی در مصرف الکل پدید می‌آید و به همین دلیل در غرب یکی از شایع‌ترین انواع هپاتیت ‌باشد.

نوع دیگری از هپاتیت که بتازگی شایع شده و در گذشته شناخته شده نبود، هپاتیت ناشی از چربی است. به این معنی که با تجمع و رسوب چربی در کبد، فرد، ابتدا دچار کبد چرب می‌شود. البته گفتنی است بیشتر افراد چاق و دارای اضافه وزن یا افراد دیابتی با این مشکل روبه‌رو هستند، اما زمانی که این مساله پیشرفت کند، باعث التهاب کبد شده که به آن هپاتیت چربی می‌گویند.

هپاتیت‌های ویروسی

آنچه در جامعه به عنوان هپاتیت شناخته می‌شود، همین هپاتیت‌های ویروسی هستند. دکتر کریمی با اشاره به هپاتیت‌های ویروسی و انواع آن توضیح می‌دهد: «در این موارد، برخی ویروس‌ها سبب ایجاد التهاب در کبد می‌شوند.»

وی یادآور می‌شود: «هپاتیت‌های ویروسی سیر حادی دارند به این معنی که بیمار بسرعت دچار التهاب کبد می‌شود و با علائمی همچون تهوع، استفراغ و درد شکم(در قسمت کبد، بالا و سمت راست شکم) و زردی درگیر خواهد بود.»

هپاتیت A

این پزشک متخصص در مورد هپاتیت A می‌گوید: «ویروس این نوع هپاتیت از راه دهان وارد بدن شده و از طریق مدفوع دفع می‌شود. بنابراین عدم رعایت بهداشت یا استفاده از آب و ظروف آلوده، از راه‌های انتقال این بیماری هستند. البته سیر هپاتیت A از دیگر انواع هپاتیت‌های ویروسی سریع‌تر است. در این نوع هپاتیت تب نیز اندکی شدیدتر خواهد بود.»

دکتر کریمی باز هم تاکید می‌کند تنها با این علائم نمی‌توان هپاتیت را تشخیص داد، بلکه باید آزمایش‌های لازم صورت گیرد تا به طور قطع بیماری تایید شود. باید توجه داشت این نوع بیماری هیچ‌گاه مزمن نشده و آینده بیمار را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد.

هپاتیت B

دکتر کریمی با اشاره به اهمیت این نوع هپاتیت در کشور می‌افزاید: «این نوع هپاتیت تا همین اواخر مهم‌ترین دلیل سیروز(نارسایی کبد) بوده است. همچنین این حالت می‌تواند دلیلی برای سرطان کبد نیز باشد و در نهایت شیوع زیاد آن در کشور باعث می‌شود اهمیت ویژه‌ای به هپاتیت B داده شود. به همین دلایل واکسیناسیون این بیماری در ایران مورد توجه قرار گرفته است.»

دکتر کریمی با ذکر راه‌های انتقال بیماری می‌افزاید: «هپاتیت B برخلاف هپاتیت A از طریق تماس‌های معمولی و ظروف و... منتقل نمی‌شود. بلکه ترشحات و خون آلوده از جمله دلایل انتقال این بیماری هستند. علاوه بر این موارد تماس جنسی و انتقال از مادر به کودک در دوران بارداری نیز از دیگر دلایل انتقال بیماری است.»

وی می‌افزاید: «به طور معمول اگر فرد جوان باشد تظاهرات بیماری در او بروز می‌کند. درصد زیادی از این افراد هم به سمت هپاتیت شدید می‌روند؛ یعنی کبد در مقطعی قادر به کار کردن نیست و حتی ممکن است درصدی از افراد دچار کمای کبدی ‌شوند، ولی برخی افراد مانند نوزادان، افراد مسن یا افراد جوانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، حالت شدید را نشان نداده و ممکن است به آن توجهی نکنند. این افراد هم در صورت درمان به موقع، بهبود می‌یابند ولی ویروس در بدنشان باقی می‌ماند.»

درصد زیادی از کسانی که ویروس هپاتیت B در بدنشان باقی می‌ماند تا آخر عمر ویروس را داشته اما هیچ مشکلی ندارند، ولی می‌توانند آن را به دیگران منتقل کنند. در بدن برخی از این افراد نیز ممکن است پس از سال‌ها ویروس فعال شده و دوباره علائم را نشان دهد.دکتر کریمی با اشاره به روش‌های درمانی هپاتیت یادآور می‌شود: «خوشبختانه هم در مرحله حاد و هم در مرحله مزمن، داروهایی برای این بیماران وجود دارد.

همچنین بارها مشاهده شده است فردی هپاتیت دارد اما بیماری‌اش فعال نیست؛ یعنی تنها با آزمایش مشخص می‌شود که ویروس هپاتیت در بدنش وجود دارد. پس تا زمانی که ویروس در بدن فعال نشود، نه دارو لازم است و نه خطری برای فرد ایجاد می‌شود.»

بنابراین خوب است مردم بدانند اگر ویروس هپاتیت در بدنشان وجود داشت، لزوماً به معنای وجود مشکل نیست. فقط باید تحت نظر پزشک بوده و هر 6 ماه تا 1 سال آزمایش‌های لازم را انجام دهند.

هپاتیت C

دکتر کریمی با ذکر این نکته که شیوه انتقال هپاتیت C نیز مانند هپاتیت B است، می‌افزاید: «این دو نوع هپاتیت اندکی با هم تفاوت دارند. یعنی اگر کسی همسرش دچار هپاتیت B باشد، خودش نیز به احتمال زیاد بیماری را خواهد گرفت. اما هپاتیت C کمتر به این شکل است؛ یعنی انتقال آن کندتر است. اما افراد به ندرت در برابر این نوع هپاتیت ایمن می‌شوند چون سیستم ایمنی نمی‌تواند به خوبی ویروس را شناسایی کرده و از بین ببرد. این نوع هپاتیت بیشتر از هپاتیت B مزمن می‌شود ولی انتقال این نوع هپاتیت کمتر از نوع B است.»

منبع