واریس؛ شایع‌ترین بیماری عروقی
سیاهرگ‌های بدن وظیفه دارند خون بدون اکسیژن را از اعضای مختلف بدن گرفته و به قلب بازگردانند. حال مشخص است که برای این کار فشار بیشتری به وریدهای ساق پا وارد شده و مشکلاتی را ایجاد می‌کند، چراکه وریدهای ساق پا باید خون را در مسیری طولانی‌تر و برخلاف جاذبه زمین انتقال دهند؛ البته در وریدها دریچه‌هایی یکطرفه برای پیشگیرى از بازگشت خون قرار دارد؛ حال اگر این دریچه‌ها کار خود را به‌خوبى انجام ندهند، خون بازگشته و با تجمع در وریدها موجب تورم آنها می‌شوند.
دکتر ایرج فاضل، استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در این باره می‌گوید: «واریس شایع‌ترین بیماری عروقی است، به طوری که یک نفر از هر 5 نفر به درجاتی از واریس مبتلاست؛ البته زنان 5 برابر بیشتر از مردان دچار واریس می‌شوند.»
دلایل ایجاد واریس
واریس می‌تواند به علل متفاوتی ایجاد شود. عموما این بیماری در افرادی که مشاغلشان مستلزم ایستادن یا نشستن‌های طولانی مدت بوده یا بلند کردن اجسام سنگین بخشی از آن است، شیوع فراوانی دارد.
اما در کنار این مورد، عواملی مثل وراثت و چاقی هم در بروز آن تاثیر می‌گذارد؛ به طوری که گروهی از بیماران سابقه خانوادگی ابتلا به واریس دارند. اضافه وزن نیز با فشاری که بر وریدهای ساق پا وارد می‌کند، می‌تواند موجب بروز این بیماری شود.
سن فرد نیز عامل مهمی است که باید در نظر داشت. در حقیقت با افزایش سن، خطر ابتلا به واریس بیشتر می‌شود. به طوری که حدود کمتر از 10 درصد زنان زیر 30 سال و بیش از 75 درصد زنان بالاى 70 سال با این مشکل روبه‌رو هستند.
بارداری نیز احتمال وقوع بیماری را افزایش می‌دهد و به همین دلیل زنان بیش از مردان در معرض این بیماری قرار دارند.
نشانه‌های بیماری
ایجاد ظاهری نازیبا کمترین مشکلی است که این بیماری ایجاد می‌کند. دکتر فاضل توضیح می‌دهد: «واریس با علائمی همچون خستگی، ناراحتی و احساس سنگینی در ناحیه ساق پا همراه است؛ البته این شرایط و دردها بخصوص در دوران قاعدگی آزاردهنده‌تر نیز می‌شود.»
وجود وریدهای متسع و پیچ در پیچ در اندام تحتانی و ایجاد زخم زیر پوست ساق پا از دیگر علائم بالینی این بیماری هستند.
دکتر فاضل با اشاره به این مورد که گاه در رگ‌های واریس، لخته ایجاد می‌شود که به آن فلبیت سطحی می‌گویند، توضیح می‌دهد: «ایجاد لخته سبب قرمزی، تورم، درد و حساسیت نسبتا زیادی می‌شود، ولی برعکس فلیبت عمقی بروز لخته در رگ‌های سطحی که قابل لمس هستند، خطری نداشته و تنها با ایجاد درد موضعی باعث ناراحتی بیمار می‌شود.»
این متخصص و جراح عروق درخصوص واریس‌های پیشرفته می‌گوید: «در واریس‌های پیشرفته، پوست قسمت پایین و داخلی ساق، درست در قسمت بالای قوزک داخلی به تدریج تغییر رنگ داده و ضخیم می‌شود. در نهایت نیز زخم‌هایی به اسم زخم واریسی بروز می‌کند.»
به گفته وی تغییر رنگ پوست، زخم و بخصوص ورم اندام، نشانه پیشرفتگی واریس است.
پیشگیری و درمان
بیمارانی که گرفتار آثار مختصر واریس شده‌اند یا در سابقه خانوادگی آنان ابتلا به واریس وجود دارد، بخصوص اگر وضعیت شغلی آنها مطابق با شرایطی باشد که ذکر شد یا خانم‌هایی که در ابتدای دوران بارداری هستند باید اقداماتی را جهت پیشگیری و درمان بیماری انجام دهند.
پوشیدن جوراب‌های الاستیک تا ناحیه زیر زانو می‌تواند برای این کار موثر باشد. بهتر است این جوراب‌ها را فقط هنگام استراحت دربیاورید. همچنین خوب است پاها را چنددقیقه در روز و هنگام استراحت بالا نگه دارید.
ماساژ نیز از دیگر شیوه‌هایی است که برای بهبود علائم واریس استفاده می‌شود؛ البته هیچ وقت خودسرانه برای درمان از ماساژ استفاده نکرده و از فردی متخصص در این زمینه کمک بخواهید.
انجام دادن حرکات ورزشی مناسب، استفاده از شیوه‌های متفاوت درمانی با نظر پزشک و آب‌درمانی نیز می‌تواند در کاهش و بهبود علائم به بیماران کمک کند. متخصصان توصیه می‌کنند بیماران پس از مشورت با پزشک بهتر است، هفته‌ای 3 جلسه آب‌درمانی و شنا را داشته باشند. شنای کرال سینه و پشت نیز از بهترین ورزش‌های موثر برای درمان این بیماری است.
دکتر فاضل با تاکید بر این که کمتر از 10 درصد بیماران مبتلا به واریس، نیاز به عمل جراحی پیدا می‌کنند، می‌گوید: «پوشیدن جوراب واریس کمک زیادی به تسکین علائم می‌کند.»
در نهایت به خاطر داشته باشید با بروز علائم واریس، مراجعه به پزشک را نادیده نگیرید.
