دزد خاموش چشم‌ها
گلوکوم یا آب سیاه چشم در واقع به گروهی از بیماری‌ها اطلاق می‌شود که منجر به آسیب عصب بینایی می‌شود. عصب بینایی متشکل از رشته‌های عصبی تمام قسمت‌های شبکیه یا پرده چشم است.
در بیماری آب سیاه برخی از این رشته‌های عصبی صدمه می‌بینند، بنابراین پیام عصبی به مغز نمی‌رسد و نقاط کور در میدان دید فرد ایجاد می‌شود. در صورت عدم درمان بیماری، رشته‌های عصبی بیشتری آسیب می‌بینند. این امر موجب می‌شود فرد دید تونلی داشته باشد که در واقع شبیه نگاه کردن از یک لوله باریک و طولانی است این مشکل در ادامه و در صورت عدم درمان صحیح، می‌تواند منجر به نقص بینایی یا کوری شود و فرد را از نعمت بینایی محروم سازد.
این بیماری بتدریج بینایی را از بین می‌برد، حدود 80 درصد افراد مبتلا از بیماری خود خبر ندارند و از آنجا که این بیماری معمولا با درد همراه نیست و چون از دست دادن دید به‌طور آهسته و تدریجی اتفاق می‌افتد و علائم دیگری ندارد براحتی قابل درک نیست.
این بیماری در بسیاری از موارد طی معاینه پزشکی تشخیص داده می‌شود.توجه داشته باشید که پس از 40 سالگی باید حداقل سالی یکبار معاینه چشم انجام می‌شود.
آب سیاه چشم را با چه علائمی بشناسیم؟
نکته مهم اینجاست که آب سیاه به عنوان یک مورد اورژانسی در چشم پزشکی تلقی می‌شود، به همین دلیل شناخت علائم هشداردهنده در این بیماری از اهمیت زیادی برخوردار است. در این بین مهم‌ترین علائم هشداردهنده شامل سفت و دردناک شدن کره چشم به این صورت که شما هنگام پلک زدن احساس درد شدیدی داشته باشید، می‌شود. همچنین گشاد شدن مردمک و عدم پاسخ به نور که البته این مورد بیشتر در معاینه توسط پزشک تشخیص داده می‌شود اما به هر حال در شرایط بحرانی خیلی کار مشکلی نیست و همراهان بیمار هم می‌توانند این موضوع را در منزل توسط یک چراغ قوه چک کنند.
قرمزی کره چشم که بیمار احساس می‌کند لحظه به لحظه چشمش قرمزتر می‌شود، تاری دید یا دیدن‌هاله در اطراف نورها که این مورد از اهمیت بیشتری برخوردار است و سردرد بسیار شدید که گاهی به علت درد شدید حالت تهوع، استفراغ و ضعف هم رخ می‌دهد را هم می‌توان از جمله این علائم دانست.
علل بیماری آب سیاه
چشم ما مرتبا در حال گردش است. این جریان را می‌توان به یک وان دستشویی که شیرش همواره باز است تشبیه کرد که اگر خروج آب به هر طریق مسدود شود، آب در وان جمع می‌شود. چشم ما هم به همین شکل است که اگر خروج مایع زلالیه به هر طریقی مسدود شود، فشار مایع درون چشم بالا می‌رود و این امر باعث می‌شود عصب بینایی صدمه ببیند.
بسته شدن این مجاری به چند علت ایجاد می‌شود؛ تنگ شدن مجاری تخلیه با بالا رفتن سن و معیوب بودن مجاری تخلیه چشم از جمله آنهاست. در ضمن ورقه کاغذ شناوری در حوالی مجاری تخلیه آب می‌تواند یکباره روی مجرا افتاده و آن را مسدود کند و جریان خروج آن را قطع کرده و در نهایت شرایط دیگر چون جراحات، مصرف برخی داروها، خون‌ریزی‌ها، تومورها و التهاب‌ها هم از جمله عوامل بسته شدن مجاری هستند.
این افراد بیشتر مراقب باشند
به طور کلی در بین همه اقشار جامعه افرادی هستند که ریسک ابتلا به آب سیاه در آنها بیشتر است. افراد بالای 60 سال یا افرادی که سابقه خانوادگی آب سیاه حاد یا مزمن چشم دارند از جمله آنها محسوب می‌شوند. کسانی که دیابت دارند هم ریسک ابتلا به آب سیاه بالایی دارند.
همچنین بسیاری از داروها فشار داخل چشم را بالا می‌برند؛ از جمله قرص‌های سرماخوردگی و آلرژی، آنتی‌هیستامین‌ها، آرام بخش‌ها، داروهای کورتیزونی و داروهای مختلف برای مشکلات معده و روده. آب سیاه کاربران کامپیوتر را نیز تهدید می‌کند. استفاده زیاد از کامپیوتر می‌تواند به بیماری آب سیاه بخصوص در میان افرادی که نزدیک بین هستند منجر شود.
باید توجه داشته باشیم که بهداشت چشم نقش بسیار مهمی در کاهش ریسک ابتلا به آب سیاه دارد. توصیه می‌شود اشک را زیر چشم پاک کنید. چرا که با وارد کردن وسیله‌ای خارجی در چشم برای پاک کردن اشک، احتمال ابتلا به آلودگی و عفونت را بالا برده‌اید. همچنین کسانی که در محیط‌های آلوده مشغول به کار هستند می‌توانند با کمی پنبه و آب گرم گرد و خاک را از مژه‌های خود پاک کنند.
همه راه‌ها به درمان ختم می‌شود؟
روند درمانی بیماران مبتلا به آب سیاه باید هر چه زودتر آغاز شود.
درمان در مراحل اولیه با داروهای خوراکی همچون تیمولول، تباکسولول و استازولومید، دروزولامید پیلوکارپسین یا قطره‌های نفرین انجام می‌شود که در همه موارد کل روند درمان باید زیر نظر یک متخصص چشم پزشکی صورت گیرد. در صورتی که نتوان حتی با قطره‌های چشمی بیماری را کنترل کرد، می توان از جراحی با لیزر کمک گرفت.
آب سیاه شما از کدام نوع است؟
گلوکوم‌ها انواع گوناگونی دارند که تشخیص هر کدام و انتخاب روند درمانی‌شان با هم متفاوت است.
گلوکوم زاویه بسته تحت حاد: این نوع بیماری نوع حاد گلوکوم به شمار می‌رود و همه افرادی که به‌طور حاد مبتلا به آب سیاه می‌شوند، در حقیقت از این نوع گلوکوم می‌ترسند. علائم این نوع آب سیاه شامل حملات کوتاه مدت و راجعه درد،قرمزی،تاری دید یک طرفه همراه با دیدن‌هاله اطراف نور است.
گلوکوم زاویه بسته مزمن: این نوع آب سیاه با کاهش وسیع میدان بینایی تظاهر پیدا می‌کند، این نوع هیچ‌گاه دچار حملات افزایش فشار داخل چشم نمی‌شود و البته درمانش تنها با جراحی است.
گلوکوم مادرزادی: این بیماری براثر ناهنجاری‌های رشد ساختمان چشم ایجاد می‌شود. تشخیص گلوکوم مادرزادی معمولا تا یک سالگی داده می‌شود. اشک ریزش اولین و شایع‌ترین علامت آن است. علائم دیگر آن حساسیت به نور و کاهش شفافیت قرنیه است، در این بیماری قرنیه بزرگ می‌شود و به دنبال آن چشم نیز بزرگ می‌شود. پارگی چشم با ضربه خفیف و کوری نتایج این بیماری است.
گلوکوم ثانویه: این نوع آب سیاه که از طریق بیماری‌های دیگر اتفاق می‌افتد مثل بیماری‌های آب‌مروارید، تومور چشمی و هر بیماری دیگری که باعث درد چشم می‌شوند.
هشدار به کاربران کامپیوتر: خطر بیماری آب سیاه چشم در کمین شماست.
کنترل آب سیاه چشم
در ابتلا به آب سیاه بیشترین موضوعی که ما را می‌ترساند ترس از کوری است. از این‌رو توجه به نکات زیر از اهمیت زیادی برخوردار است. به عنوان نمونه بهتر است مرتبا به چشم‌پزشک مراجعه کنید و تحت معاینه چشم قرار گیرید تا قبل از شروع و پیشرفت آب سیاه، آن را کشف کنید. اگر سن شما بالای 40 سال است باید فشار داخل چشمتان را حداقل سالانه یکبار اندازه‌گیری کنید. اندازه‌گیری فشار درون چشم خیلی ساده و بدون درد است.
بد نیست بدانید که درمان آب سیاه چشم تا آخر عمر باید ادامه یابد. اگر آب سیاه چشم به موقع تحت درمان قرار گیرد اشکالی در بینایی به وجود نمی‌آید. توجه داشته باشید که در این بیماری، دید مرکزی تا مرحله آخر این بیماری وجود خواهد داشت و هیچ گونه اختلالی در دید مرکزی ایجاد نمی‌شود.
بهتر است به‌طور مرتب و منظم ورزش کنید. ورزش در کاهش فشار داخل چشم و جلوگیری از کاهش بینایی ناشی از آب سیاه مفید است.
همچنین تلاش کنید از مواد غذایی غنی از ویتامین‌های A - E - C و مواد معدنی استفاده کنید.
این بیماری را نمی‌توان به صورت قطعی درمان کرد اما می‌توان پیامدهای آن را کنترل نمود. در اکثر مواقع می‌توان فشار داخل چشم را تا حدی پایین آورد که از آسیب عصب چشمی و از دست دادن احتمالی بینایی جلوگیری شود.
