اندوسکوپی بینی و سینوس
بطور کلی اندوسکوپی در فیلد بینی و سینوس دو کاربرد عمده دارد:
کاربرد تشخیصی:
بسیاری از بیماریهای بینی بویژه بیماریهای مخاطی که ممکن است در سی تی اسکن،ام آر آی بخوبی مشهود نباشد، براحتی با آندوسکپ قابل تشخیص است. یکی از ویژگی‌های عمل آندوسکوپ در مقیاس با روشهای تصویر برداری رادیولوژی، عدم نیاز به پرتوهای مضر است. لذا بدون نگرانی و به کرات قابل استفاده است (حتی در خانمهای باردار) آندوسکوپی بینی در تشخیص سینوزیت، تورم مخاط و حساسیت، تومورهای بینی، جسم خارجی، علل خونریزی بینی، وجود پولیپ، بزرگی آدنوئید یا لوزه سوم، نشت مایع مغزی، بررسی اختلال بویایی، بررسی علل گرفتگی گوش، بررسی علل سردرد، بررسی علل بوی بددهان کاربرد دارد و با توجه به عدم نیاز به پرتوهای مغز آندوسکپی برای بیمار قابل تکرار است.
لذا نقش مهمی در بررسی پاسخ بیماران به درمان دارویی یا جراحی داشته و بعد از پایان دوره درمان می‌توان آنرا برای بیمار تکرار کرد.
آندوسکوپی تشخیصی تحت بی‌حسی موضعی و بدون نیاز به بیهوشی عمومی و بصورت سرپایی در مطب یا درمانگاه قابل انجام است. در بسیاری از موارد در کودکان نیز می‌توان بصورت سرپایی آنرا انجام داد. انجام این روش بین ۵ تا ۱۰ دقیقه طول می‌کشد.
کاربرد درمانی آندوسکوپی سینوس:
کاربرد درمانی آندوسکوپی سینوس بیشتر در اتاق عمل وزیر بی‌حسی موضعی یا بیهوشی عمومی است. یکی از علل عود سینوزیت، انسداد دهانه سینوس‌ها، اختلال در تخلیه ترشحات و تهویه سینوس است. این انسداد به علت تورم مخاط ناشی از عفونت، حساسیت، انحراف تیغه میانی بینی ویا تنگی مجرای خروجی سینوس است. این تنگی و انسداد‌گاه همراه پولیپ می‌باشد.
در جراحی آندوسکوپیک بینی وسینوس، به کمک آندوسکوپ فقط نواحی از بینی و سینوس که دچار عارضه است تحت جراحی قرار گرفته و تنها دهانه سینوس گشاد‌تر می‌شود، بدین ترتیب از صدمه به نسج سالم بینی که موجب اختلال در حرکت مخاط می‌گردد، جلوگیری می‌شود. این تفاوت بین این روش جراحی باروشهای دیگر جراحی‌های سینوس است.
استفاده از آندوسکوپی بینی و سینوس در مواردی غیر از سینوزیت:
همانطور که گفته شد در این روش می‌توان بدون صدمه به بافتهای سالم تنها نواحی خاص را که لازم است، تحت جراحی قرار داد. از این روش جراحی می‌توان غیر از سینوزیت در موارد زیر نیز استفاده کرد:
۱- درمان تومورهای خوش خیم و بدخیم سینوس (سرطان سینوس): آندوسکوپ امکان دید مناسب حاشیه تومور را می‌دهد لذا می‌توان تومور را به دقت و بدون صدمه به ساختمانهای مجاور مثل چشم و مغز خارج کرد.
۲- جراحی تومورهای قاعده جمجمه: دسترسی به تومورهای قاعده جمجمه بسیار سخت و پر عارضه است. این تومور‌ها در قسمت تحتانی مغز و در فضای بین جمجمه و بینی یا جمجمه و گوش قرار می‌گیرند. در روشهای معمولی، دسترسی به این تومور‌ها و برداشتن آن‌ها نیازمند عبور از مغز یا کنارزدن آن است که عوارض بسیار شدید و حتی مرگبار دارد.
در روش جراحی آندوسکوپیک، می‌توان بعضی از این تومور‌ها را از بینی و با دید آندوسکوپ و با وسایل ظریف خارج کرد. دراینصورت احتمال صدمه به عناصر مغزی و طول دوره درمان و اقامت در بیمارستان کاهش می‌یابد. سالهاست که در جراحی غده هیپوفیز از این روش استفاده می‌شود.
۳- ترمیم نشت مایع مغزی نخاعی: بطور طبیعی به واسطه وجود چند لایه که بصورت عایق عمل می‌کند، بین مغز و فضای بینی ارتباط وجود ندارد. این عناصر جداگانه عبارتند از مخاط بینی و سینوس، استخوان قاعده جمجمه و پرده دورا یا سخت می‌باشد. گاهی موارد بعلت ضربه، تومور یا بصورت خودبخود بین مغز و فضای بینی ارتباطی باز می‌شود.
ضربات وارده به سر می‌توانند موجب پارگی این عناصر جدا کننده شود. بعضی موارد نیز نقص و یا ضعف این لایه‌ها سبب ایجاد سوراخ بین مغز و بینی می‌شود در نتیجه مایع مغزی و نخاعی می‌تواند وارد بینی شده و بصورت آبریزش غیر چرکی شفاف خود را نشان می‌دهد. این عارضه بسیار خطرناک بوده و می‌تواند موجب انتقال عفونت از بینی به مغز ومننژیت گردد که گاهی مرگبار است. در بسیاری از این بیماران می‌توان از راه بینی و با کمک اندوسکوپ و بدون نیاز به باز کردن مغز، سوراخ بین بینی و مغز را ترمیم کرد.
