پسوریازیس چیست؟ (قسمت اول)
پسوریازیس (Psoriasis) که نامهای دیگر آن صدفک یا داءالصَدَف می‌باشد، بیماری پوستی مزمنی است که پلاک‌های قرمز پوسته‌ریز خارش‌دار در پوست سر و آرنج و ساعد و زانو و ساق و سایر بخشهای بدن ایجاد می‌کند. این بیماری را می‌توان افزایش بیش از حد سلول‌های پوستی از میزان ریختن آن‌ها دانست. این بیماری ممکن است باعث ایجاد شوره‌های نقره‌ای رنگ پولک مانند شود و لزوماً خارش دار نیست. پسوریازیس اشکال گوناگون با شدتهای متفاوت داشته و مسری هم نمی‌باشد. مشخصه این دوره‌های مکرر فروکش و عود بیماری است. پسوریازیس در اواخر کودکی یا اوایل بزرگسالی شروع شده واغلب در سراسر عمر تداوم می‌یابد.
پسوریازیس چگونه ایجاد می‌شود؟
امروزه مشخص شده است که پسوریازیس یک بیماری مرتبط با سیستم ایمنی بدن است. در طی این بیماری سیستم ایمنی با ارسال سیگنال‌های معیوب موجب تسریع رشد سلول‌های پوست می‌شود. در واقع در حالت عادی سلول‌های پوست بطور دائم از لایه‌های زیرین به طرف سطح حرکت کرده، در آنجا هسته‌های خود را از دست داده و بصورت پوسته‌های مرده از بدن دفع می‌شوند.
این روند بطور معمول حدود یک ماه به طول می‌انجامد، اما در جریان پسوریازیس، چرخه حیات سلول‌های پوست بر اثر همان اشکالات سیستم ایمنی، سرعت یافته، در نتیجه چندین لایه سلول مرده در سطح پوست تجمع پیدا می‌کنند که همان پوسته‌های پسوریازیس را تشکیل می‌دهند. در حقیقت در عارضه پسوریازیس، بلوغ سلول‌ها سرعت می‌گیرد و فقط سه الی چهار روز طول می‌کشد. از آنجا که لایه زیرین سلول‌های پوستی زود‌تر از حالت طبیعی، تقسیم می‌شوند، سلول‌های مرده در پوسته‌های ضخیم‌تر روی خارجی‌ترین لایه پوست جمع می‌شوند.
میزان شیوع پسوریازیس در جامعه چقدر است؟
بیماران اغلب تمایل دارند که بدانند آیا افراد دیگری نیز با بیماری مشابه آن‌ها در جامعه وجود دارند یا خیر؟ پسوریازیس از جمله بیماری‌های شایع پوست است، طوریکه تخمین زده می‌شود حداقل یک درصد از مردم جهان به این بیماری مبتلا باشند، بنابراین اگر شما از پسوریازیس رنج می‌برید، باید بدانید دست کم ۷۰ میلیون نفر دیگر در دنیا با شما در این درد شریک هستند!
البته شیوع پسوریازیس نیز همانند بسیاری از بیماری‌های دیگر در نواحی مختلف دنیا متفاوت است و به نظر می‌رسد بخصوص در کشورهای اسکاندیناوی بیشترین شیوع را داشته تا ۶ درصد از جمیعت این نواحی ممکن است به پسوریازیس مبتلا باشند، در حالیکه بر عکس در میان اسکیمو‌ها، ژاپنی‌ها و غرب آفریقا پسوریازیس بیماری نادری محسوب می‌شود.
اگرچه آمار دقیقی در مورد شیوع بیماری در مملکت ما وجود ندارد، اما باید گفت پسوریازیس در ایران نیز جزو بیماری‌های شایع پوستی بوده، به نظر می‌رسد در شمال ایران حتی از شیوع بالاتری نیز برخوردار باشد.
پسوریازیس در چه سنی ایجاد می‌شود؟
پسوریازیس اغلب در سنین جوانی شروع می‌شود، اما می‌تواند در هر سنی از دوران نوزادی تا سنین کهولت شروع شود. هم زنان و هم مردان تقریباً به یک نسبت به این بیماری مبتلا می‌شوند.
بیماری از کجا می‌آید؟ و چه عواملی در بروز آن دخیل هستند؟
این سئوال اغلب از اولین سوالاتی است که بیمار مبتلا به پسوریازیس یا همراهان وی از پزشک خود می‌پرسند. پاسخ به این سوال گرچه چندان ساده نیست اما بطور اختصار می‌توان گفت که عوامل متعددی در ایجاد شدن بیماری پسوریازیس موثرند و به اصطلاح این بیماری یک بیماری چند عاملی یا مولتی فاکتوریال است. از میان این عوامل بدون شک وراثت نقش اساسی دارد. بررسی‌های متعدد ژنتیکی نقش ارث را ثابت کرده است، هرچند تنها در ۳/۱ موارد، سابقة وجود بیماری در سایر اعضای خانواده دیده می‌شود. این مسئله نشان دهندة آن است که عوامل دیگری غیر از وراثت نیز در پدید آمدن این بیماری دخیل هستند که از مهم‌ترین این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
۱- عوامل روحی: بی‌شک استرس‌های مختلف روحی و هیجانی در بروز یا تشدید بیماری پسوریازیس موثرند و در بسیاری از موارد خود بیمار به رابطه این استرس‌ها با بیماری خویش پی می‌برد.
۲- عفونت‌ها: در مورد ارتباط عفونت‌ها با پسوریازیس اتفاق نظر وجود ندارد. شاید تنها رابطه ثابت شده بین اشکال قطره‌ای پسوریازیس و عفونتهای حاد استرپتوکوکی باشد.
۳- صدمات فیزیکی: علاوه بر استرس‌های روحی، صدمات فیزیکی به پوست نیز می‌تواند باعث ایجاد شدن پسوریازیس در محل ورود آسیب شود. بطور شایع خود بیمار نیز این تجربه را پیدا می‌کند که درست در محل خراشیدگی پوست یا محل برش جراحی، ضایعات پسوریازیس ایجاد می‌شوند. روی همین اساس است که به بیمار مبتلا به پسوریازیس توصیه می‌شود که از کندن پوسته‌ها و خراشیدن پوست خود پرهیز کند، چراکه این عمل می‌تواند باعث تشدید بیماری وی شود.
۴ - دارو‌ها: بسیاری از داروهایی که بیمار مصرف می‌کند می‌تواند باعث ایجاد شدن یا شعله‌ور شدن پسوریازیس شود. از مهم‌ترین این دارو‌ها می‌توان به ترکیبات لیتیوم، داروهای مسدود کننده بتا مثل پروپرانولول و اتنولول، داروهای ضد مالاریا مثل کلروکین، کلونیدین و ترکیبات ید اشاره کرد.
۵ - عوامل هورمونی و متابولیک: پسوریازیس اغلب با عوامل هورمونی نیز در ارتباط است. برای مثال بطور معمول در جریان حاملگی، پسوریازیس تخفیف یافته و برعکس پس از حاملگی و در جریان شیردهی تشدید می‌شود. همچنین کمی کلسیم خون نیز می‌تواند باعث تشدید پسوریازیس شود.
۶- نور آفتاب: اکثر بیماران اذعان می‌دارند که بیماری ایشان در زمستان بد‌تر می‌شود. شواهد گوناگون دیگر نیزحاکی از آن است که نور آفتاب باعث بهبودی پسوریازیس می‌شود. با این وجود هستند بیمارانی که نور آفتاب باعث شعله ور شدن بیماریشان می‌شود. روی همین اصل توصیه می‌شود که بیمار مبتلا به پسوریازیس از نور شدید آفتاب پرهیز کند.
مطلب مختصر ومفیدی بود .
اگر میشد انجمن بیماران پسوریازیس هم راه می افتاد خوب بود