پاسخ به سوالات رایج در مورد ریزش مو
۱) دلیل اصلی ریزش مو چیست؟
هر شاخه از موی سر انسان دارای یک سیکل رشدی می‌باشد که به طور ژنتیکی برای آن طراحی شده و این سیکل شامل رشد، پیری و ریزش است. به طور متوسط روزانه ۵۰ تا ۱۰۰ مو می‌ریزد، البته در افراد مختلف متفاوت است. همچنان که یک مو می‌ریزد موی جدید جای آن را می‌گیرد.
مشکل زمانی آغاز می‌شود که موهای ریزش یافته بیشتر و سریع‌تر از موهای رویش یافته جدید باشد و یا رشد موهای جدید ضعیف شود. در این حالت پس از مدتی از تعداد کل مو‌ها کاسته شده و فرد متوجه کاهش حجم مو‌هایش می‌شود. این علت اصلی ریزش مو می‌باشد. در واقع عوامل مختلفی می‌توانند بر سیکل رشد اثر کرده و باعث ریزش موقت یا دائمی آن شوند.
معمول‌ترین علت ریزش مو در آقایان عامل پرقدرت آندروژنیک است. همانطور که از نام آن مشخص است دو فاکتور مهم هورمون آندروژن و ژنتیک نقش اصلی را در این ریزش مو دارند. در خانم‌ها هم این نوع ریزش مو ایجاد می‌شود ولی معمولاً باعث نازک شدن مو و ریزش منتشر در سر می‌شود. در آقایان بعد از بلوغ به دنبال افزایش سطح هورمونهای آندروژنی نازک شدن مو‌ها و عقب رفتن موهای ناحیه پیشانی شروع می‌شود.
۲) آیا موهای پیوندی موهایی واقعی و طبیعی هستند؟
موهای کاشته شده از پشت سر برداشته می‌شود و این مو‌ها نسبت به دی هیدروتستوسترون حساس نیستند. عامل از بین رفتن فولیکول‌ها اثر این هورمون می‌باشد بنابراین بقای این مو‌ها همیشگی است. و چون از موهای سر خودتان انتقال انجام می‌شه کاملا طبیعی است.
۳) چه کسانی می‌توانند عمل کاشت و پیوند مو را انجام دهند؟ محدودیت سنی دارد؟
بطور کلی افرادی که می‌توانند پیوند مو انجام دهند شامل ریزش موی آندروژنتیک مردانه، زنانه با ریزش موی ژنتیکی، زنان با طاسی آندروژنتیک مشابه الگوی مردانه که بهترین کاندید بین زنان می‌باشند زیرا موهای ناحیه دهنده آن‌ها تراکم بالایی داشته و احتمال ریزش ندارد، ریزش‌های موضعی در اطراف خط مو ناشی از جراحی کششی پوست صورت، ریزش موضعی ناشی از نحوه آرایش مو‌ها وارد آوردن کشش زیاد به مو، اسکار ناشی از تصادف، سوختگی، جراحی یا بیماریهای التهابی و عفونی در سر، هستند.
اگر در یک مرد جوان کمتر از ۲۵ سال با پسروی خط رویش مو و کم پشت شدن موهای فرونتال، با یک جلسه پیوند مو، یک خط رویش موی جدید که بنا به درخواست بیمار پر‌تر و پایین‌تر از خط رویش اولیه او بوده ایجاد کنیم این مسئله فعلا بیمار را راضی می‌کند ولی این رضایت موقتی خواهد بود زیرا در سالهای بعد با پیشرفت طبیعی ریزش مو در پشت این خط جدید، موهای باقی مانده در ناحیه دونور بیمار، برای پر کردن سر او تا خط جدید کافی نبوده و موهای او یک نمای غیر طبیعی پیدا می‌کند. بنابراین پیوند مو قبل از سن۲۵ سالگی توصیه نمی‌شود.
بعد از ۲۵ سالگی بیمار به مرحله بلوغ کامل رسیده و با بررسی میزان ریزش فعلی موی بیمار، پیش بینی چگونگی گسترش آن در آینده امکان پذیر می‌باشد. بیمار در این سن منطقی‌تر فکر می‌کند و میزان طاسی فعلی خود را در نظر می‌گیرد. بدین ترتیب داشتن یک خط رویش موی جدید به شکل یک مرد بالغ باعث خشنودی و رضایت وی می‌شود اگر چه این خط رویش مو بالا‌تر از آن چیزی است که در جوانان می‌بینیم.
بیماران مسن در اواخر دهه شش یا هفت یا حتی هشت می‌توانند کاندید مناسبی برای پیوند مو باشند زیرا بسیاری از این بیماران آرزو دارند تنها مقداری مو داشته باشند و تقاضای موی پر پشت ندارند.
۴) آیا موی کاشته شده مجددا دچار ریزش می‌شود؟
معمولا به هر روشی که کاشت مو انجام شود ۳-۲ هفته پس از کاشت، مو‌ها وارد فاز استراحت شده و می‌ریزند، البته ریشه مو سالم و زنده است و فقط ساقه آن می‌ریزد. رشد مجدد مو‌ها ۴-۳ ماه بعد آغاز شده و در مجموع ۶ ماه طول می‌کشد تا مو‌ها کاملا رشد نمایند
۵) شخص چه زمانی پس از عمل می‌تواند سر کار خود حاضر شود؟
با توجه به نوع کار بیمار متفاوت است اگر شغل اداری دارد و با ارباب رجوع برخورد ندارد می‌تواند از روز دوم سر کار رود. اما اگر با مشتری سرو کار دارد بایستی مدتی صبر کند تا ظاهر اسکالپ او بهتر شود.
این زمان بستگی به نوع گرافتهای کاشته شده نیز دارد. در صورتی که از تکنیک فولیکولار یونیت استفاده شود مدت ۲ تا ۳ روز و در گرافتهای گرد و اسلات ۲ تا ۳ هفته ممکن است طول بکشد.
۶) آیا عمل پیوند مو عملی گران قیمت است؟
هزینه عمل معمولا پس از معاینه حضوری مشخص خواهد شد. البته با توجه به اینکه یک تغییر دائمی در مو‌ها ایجاد می‌شود و ظاهر فرد چندین سال جوان‌تر و جذاب‌تر می‌شود به خصوص در خانم‌ها که داشتن مویی پر و زیبا آرزوی آنهاست پرداخت این هزینه به عنوان یک سرمایه گذاری با ارزش در زندگی محسوب خواهد شد.
۷) آیا پیوند مو و عمل جراحی آن ریسک بالایی دارد؟
صرف نظر از لزوم این کار، آیا خطرات این کار در حدی است که به انجامش نیارزد؟ عمل جراحی پیوند مو یک عمل سنگین است، خیلی از بیماران ممکن است نسبت به انجام آن تردید داشته باشند ولی معمولا اگر بر اساس EBMکاشت مو توسط متخصص پوست و موی با تجربه و آشنا به جزئیات بیماریهای پوست و مو و با رعایت شرایط استاندارد فیزیکی و استریلی انجام شود، عارضه‌ای در پی نخواهد داشت ولی پس از کاشت مو تعدادی عوارض موقت وجود دارد از جمله تورم خفیف در پیشانی که با تنظیم حالت نیمه نشسته در حین خواب برای چند شب اول و کمپرس سرد بلافاصله پس از کاشت مو قابل بهبود است.
• بی‌حسی و مور مور شدن خفیف در منطقه دهنده که زودگذر بوده و گاهی تا چند هفته طول می‌کشد.
• خونریزی خفیف در کمتر از ۵/۰% موارد ممکن است رخ دهد که با کمپرس سرد و پانسمان فشاری و رعایت حالت نیمه نشسته قابل بهبودی است.
• درد در منطقه دهنده یا گیرنده مو که اغلب خفیف و زودگذر بوده و با مصرف داروهای مسکن برطرف می‌شود.
• خارش شایع است. در ناحیه دهنده خاراندن مشکلی ندارد ولی در ناحیه گیرنده ممکن است با آسیب گرافت‌ها همراه باشد و ممنوع است. شستشوی مرتب و مرطوب کردن محل کاشت با سرم شستشوی خنک، لوسیون بتامتازون و مصرف آنتی هیستامین مفید است.
• کراست در محل کاشت مو که در چند روز رخ می‌دهد و بدلیل ترشح سرم منعقد کننده و خون از اطراف گرافت‌ها رخ می‌دهد.
• تمیز کردن و شستشوی مرتب در منطقه کاشت مو برای پیشگیری از بروز کراست حائز اهمیت است.
• فولیکولیت یا جوش چرکی که از چند هفته تا ۴-۲ ماه و پس از عمل رخ می‌دهد. اهمیت خاصی ندارد و بدلیل برگشت مو به داخل پوست رخ می‌دهد. برای پیشگیری شستشوی مرتب، استفاده از کمپرس گرم، آنتی بیوتیک موضعی و در صورت عدم پاسخدهی، آنتی بیوتیک خوراکی و تخلیه جوش لازم است.
• جابجایی و بیرون آمدن گرافت‌ها: که بدلیل خاراندن، ضربه، برس و شانه زدن شدید، زیاد خم شدن در حالت ایستاده و مالش شدید حین شستشو رخ می‌دهد.
۸) ترمیم مو با کاشت مو چه فرقی می‌کند؟
ترمیم مو معمولا توسط موسسات ترمیم مو انجام می‌شود که موهای مصنوعی را بین مو‌ها می‌بافند یا متصل می‌کنند این امر در اغلب موارد با ریزش بیشتر موهای فرد همراه است ولی در کاشت مو موهای خود فرد از پشت سر به جلوی سر منتقل می‌شود.
۹) آیا کاشت مو باعث تقویت موهای کرکی سابق می‌شود یا نه؟
کاشت مو برای وضعیت فعلی طاسی بیمار انجام می‌شود و منطقی است که زمانی اینکار انجام شود که حداقل ۵۰-۴۰% موهای منطقه دچار ریزش شده باشد تا فرد بتواند از نتایج آن لذت ببرد.
ولی طبیعی است که ریزش موی مردانه یک روند رو به جلو و دائمی است و برای تقویت موهای موجود فرد که در ارتباط با وضعیت ژنتیکی او دارد و امکان ریزش آن‌ها در آینده وجود دارد راهی به جز ماینوکسیدیل و فیناستراید نیست. البته لازم به ذکر است که اگر کاشت مو توسط افراد فاقد صلاحیت علمی انجام شود احتمال آسیب رسیدن به موهای موجود فرد وجود داشته و ممکن است این مو‌ها بدلیل آسیب دچار ریزش شوند
۱۰) محلول ماینوکسیدیل برای کاشت مو موثر است یا نه؟
در افرادیکه موهای کم پشت و نازک دارند، حدود ۱ ماه پس از عمل ممکن است موهای قبلی در اثر استرس وارد فاز استراحت شده و بریزند. این ریزش مو طبیعی است و در خانم‌ها بیشتر قابل توجه است. این وضعیت ممکن است ۶-۴ ماه طول بکشد و این کم پشتی ناراحت کننده ولی موقتی بوده و با بیرون آمدن از حالت استراحت و رشد موهای کاشته شده، نمای محل کاشت به حالت عادی در می‌آید.
معمولا برای تقویت موهای قبلی فرد باید از داروهای تقویت کننده مثل ماینوکسیدیل و فیناستراید و مولتی ویتامین استفاده کرد و در اکثر موارد لازم است این دارو‌ها خصوصا ماینوکسیدیل برای مدت طولانی (گاهی همه عمر) ادامه پیدا کند.
ولی بیماران باید توجه داشته باشند که تقویت کردن موهای قبلی فرد در زیبا‌تر به نظر رسیدن نتیجه کاشت مو نقش بسزایی دارد و با مصرف ماینوکسیدیل موهای نازک قبلی، کلفت‌تر و ضخیم‌تر شده و نمای کاشت را بهتر می‌کند.
۱۱) متد‌های جدید کاشت مو از جمله FIT چیست؟
در روش F. U. E یا FIT گرافتهای کاشته شده توسط یک پانچ ۱ میلی متری از پشت سر برداشته می‌شوند و سوراخهای کوچکی بین مو‌ها به جا می‌ماند به طوری که احتیاج به بخیه ندارند. و به همین جهت به عنوان پیوند موی بدون بخیه و پانسمان معروف است.
بطور کلی افرادی که کاندید مناسب F. U. E می‌باشند شامل:
۱- کسانی که پوست سر آن‌ها بسیار سفت باشد به طوری که با برداشت یک نوار با حداقل پهنا باز هم بخیه با کشش زیاد زده شود و اسکار پهنی به جا می‌ماند این افراد در صورتی که تست فاکس آن‌ها مثبت باشد بهتر است از روش F. U. Eاستفاده کنند.
۲- افراد نظامی که مجبورند همیشه مو‌هایشان را کوتاه نگه دارند.
۳- برای ترمیم ابرو و یا قسمت کوچکی از سر که نیاز به گرافت زیاد ندارد.
۴- کسانی که ترمیم زخم آن‌ها به خوبی انجام نمی‌شود و با استفاده از بهترین تکنیک‌ها باز هم اسکار پهنی به جا می‌ماند.
از فواید روش F. U. E درد بعد از عمل کمتر، بدون بخیه، اسکار پشت سر نمایان نیست، ترمیم اسکار سریع‌تر است و از مضرات روش F. U. E، درصد بالای برش عرضی فولیکول‌ها، آسیبهای میکروسکوپیک به گرافت و کاهش درصد رشد آن‌ها است و همه افراد کاندید مناسب نمی‌باشند.
پانوشت:
متن از جناب دکتر محمد علی نیلفروش زاده - متخصص پوست و مو
