دیابت و روزه داری

دیابت از جمله بیماری‌هایی است که بسته به میزان شدت و هم چنین نوع آن، توصیه‌های متفاوتی برای روزه داری خواهد داشت. افراد مبتلا به دیابت که دارو دریافت می‌کنند، با توجه به شدت بیماری و با مشورت پزشک ممکن است مجاز به روزه داری باشند. در مبتلایان به دیابت غیروابسته به انسولین (دیابت نوع ۲) که دارای اضافه وزن بالا باشند (BMIبالا‌تر از ۲۸ دارند) و با دریافت منظم دارو (بصورت ۲ بار در شبانه روز) قندخون خود را کنترل می‌کنند، روزه داری نه تنها مضر نیست بلکه می‌تواند مفید نیز باشد.

افراد دیابتی که دارای شرایط زیر هستند (با تشخیص پزشک) لازم است از روزه داری خودداری نمایند:

۱- افراد مبتلا به دیابت (چه از نوع وابسته به انسولین و چه غیر وابسته به انسولین) که هنوز بیماری خود را کنترل نکرده‌اند و قند خون آن‌ها هنوز به حد قابل قبولی نرسیده است.

۲- مبتلایانی که قند بالا داشته ولی هنوز از داروی خاص و هم چنین فعالیت بدنی مناسب جهت درمان دیابت پیروی نمی‌کنند.

۳- مبتلایان به دیابت نوع ۱ (وابسته به انسولین) که در روز چند نوبت لازم است انسولین تزریق کنند.

۴- دیابتی‌های مبتلا به عفونت.

۵- افراد مبتلا مبتلا به پرفشاری خون کنترل نشده و هم چنین آنژین (نوعی بیماری قلبی) درمان نشده.

۶- آنان که سابقهٔ کتواسیدوز (افزایش اجسام کتونی درخون و ادرار) دارند.

۷- افرادی که در طول روز ۲ بار یا بیشتر به افزایش قندخون (هیپرگلیسمی) یا کاهش آن (هیپوگلیسمی) دچار می‌شوند. اگر فرد دچار تعریق، عرق سرد و تپش قلب شود، این نشانه افت قند خون است که در این صورت باید روزه‌ باز شود.

۸- خانم‌های باردار و یا شیرده مبتلا به دیابت

۹- افراد سالخوردهٔ مبتلا به دیابت

توصیه‌های لازم بری افراد مبتلا به دیابت در طول ماه مبارک رمضان:

۱- افزایش دریافت مواد غذایی پرچرب و پرکربوهیدرات و به طور کلی پرخوری در طول این‌ها در افراد دیابتی، منجر به افزایش قند خون و افزایش وزن خواهد شد. بیماران دیابتی در طول روزهای ماه رمضان مانند روزهای معمولی باید از دریافت کالری بیش از حد و هم چنین مواد غذایی حاوی کربوهیدرات ساده مانند قند و شکر بپرهیزند.

۲- انجام فعالیت بدنی سبک یا متوسط در افراد مبتلا به دیابت غیروابسته به انسولین، عارضه‌ای نخواهد داشت.

۳- در طول ساعات روزه داری حتما قندخون و اجسام ستونی ادرار بایستی در چندین نوبت بررسی شود.

۴- وزن فرد باید در طول ماه رمضان روزانه کنترل شده ودر صورت هر گونه کاهش وزن شدید یا افزایش وزن بیشتر از ۲ کیلوگرم، حتما با پزشک مشورت شود.

۵- در صورت احساس هر گونه علایم ناشی از کاهش یا افزایش شدید قندخون، باید روزه را باز کنند.

۶- بعد از پایان ماه مبارک رمضان میزان و نوع داروی مصرفی و هم چنین رژیم غذایی به حالت قبل ازماه رمضان بر می‌گردد.

۷- اگر برای خوردن سحری بیدار نشوند، بهتر است از روزه گرفتن در آن روز منصرف شوند؛ زیرا احتمال پایین افتادن قند خون وعوارض دیگر افزایش می‌یابد.

۸- اگر بعد از افطار قند خون بالای ۲۵۰ باشد، لازم است شب بعد ۲۰% از کالری دریافتی کم شود. اگر هنگام سحر نیز قند خون بالای ۲۰۰ باشد، باید از غذای سحری دفعات بعدی ۲۰% کم شود. چنانچه قند خون بالای ۳۵۰ باشد، توصیه می‌شود اصولاً روزه نگیرند.

۹- چنانچه مصرف قرص فراموش شود (خصوصاً در صورتی که معمولاً قند خون بالاست)، بهتر است آن روز را روزه نگیرند.

۱۰- بیماران دیابتی که به نحوی دچار عوارض مزمن دیابت بر کلیه‌ها، چشم، قلب و... شده‌اند، هر چند ممکن است با روزه گرفتن دچار مشکل حادی نشوند، ولی برای پیشگیری از پیشرفت عوارض مزمن بهتر است روزه نگیرند و یا با متخصص مربوطه مشورت کنند.

پانوشت:

متن از جناب دکتر مهراد فخرالدینی - متخصص قلب و عروق