زگیل تناسلی

زگیل تناسلی (Acuminata Condyloma یا Genital Warts)، یک بیماری ویروسی منتقله از طریق جنسی است که مردان و زنان را مبتلا می‌کند. در این بیماری ضایعات پوستی به شکل برآمدگیهای توپر و کوچک (پاپول) در پوست یا مخاط ناحیه تناسلی ایجاد می‌شود. این ضایعات فاقد درد یا خارش می‌باشند.

زگیل‌ها می‌توانند از چند هفته تا چند ماه بعد از تماس با فرد آلوده ایجاد شوند. عامل ایجاد کننده ویروسی به نام ویروس پاپیلومای انسانی (HPV= Human Papillomm Virus) است که می‌تواند در ایجاد برخی بدخیمی‌ها نقش داشته باشد. این ویروس مشابه با ویروس ایجاد کنندهٔ زگیل معمولی است ولی در مقایسه با آن از قدرت انتقال بیشتری برخوردار است.

انتقال:
انتقال این بیماری از طریق تماس مستقیم با زگیل تناسلی صورت می‌گیرد. معمولاً انتقال از طریق ارتباط جنسی انجام می‌شود ولی گاهی تماس با ترشحات تناسلی و لباس آلوده و همچنین از طریق مادر به نوزاد در هنگام تولد امکان انتقال وجود دارد. نکته مهم اینکه بیماری عفونی زگیل جنسی ممکن است مدت زمان طولانی را بصورت نهان در بدن فرد بیمار زندگی کند ولی در طی این مدت بیمار بدون علامت نیز ناقل بیماری زگیل محسوب می‌شود. از آنجاییکه زگیل‌ها بسیار مسری هستند، ممکن است از یک قسمت از بدن (مثلاً دست) به سایر قسمت‌ها سرایت کند.

علایم زگیل تناسلی:
ضایعات زگیل جنسی برآمدگی‌های پوستی‌ توپری‌ به ابعاد حدود ٢ تا چند میلیمترهستند که‌ معمولاً به صورت متعدد هستند. این ضایعات فاقد درد، سوزش و خارش بوده ومسری‌تر از زگیل معمولی سایر نواحی بدن هستند به طوریکه با هر بار تماس حدود ۶۰% احتمال انتقال وجود دارد.

از آنجا که این بیماری می‌تواند زمینه ساز بدخیمی در خانم‌ها باشد باید هر چه سریع‌تر این بیماری را درمان کرد. احتمال عود بیماری نیززیاد است (تا ۴۰%). زگیل تناسلی نوک آلت تناسلی ممکن است درمردان منجر به انسداد ادراری شود. در صورت وجود زگیل بر روی دهانه رحم (Cervices) امکان ایجاد سرطان گردن رحم وجود دارد.

محل ضایعات:
زگیل‌های تناسلی می‌توانند روی سطح خارجی فرج (vulva) ویا دیواره‌های داخلی واژن (Vagina) و ناحیه بین مقعد و واژن (perineum) و روی سطح دهانه رحم (سرویکس) رشد کنند. در آقایان، ضایعات ممکن است که در نوک آلت تناسلی (penis) و یا در طول بدنه آن (shaft) و یا روی سطح اسکروتوم (scrotum) و نیز مقعد (anus) رشد کنند. این زگیل‌ها همچنین در دهان و گلوی افرادیکه رابطه غیر معمول جنسی دهانی با فرد آلوده داشته‌اند، یافت شده‌اند.

پیشگیری:

۱- تا زمان بهبودی کامل ضایعات باید ازارتباط جنسی خودداری شود زیرا احتمال انتقال زیاد است یا اینکه باید هنگام آمیزش از کاندوم استفاده شود.

۲- باید از خراشیدن و دستکاری ضایعات باید پرهیز نمود چرا که موجب انتقال آلودگی شده ویا ممکن است عفونت ثانویه باکتریایی روی دهد. در صورتی که زگیل‌ها در ناحیه موهای شرمگاهی است از تیغ زدن مو‌ها خودداری کنید چون به شدت باعث تکثیر زگیل‌ها می‌شود.

۳- مثل سایر بیماریهای جنسی بهترین راه پشگیری، ارتباط جنسی معقول ومطمئن است.

۴- اخیرا سازمان تائید غذا و داروی آمریکا (FDA) واکسن جدیدی را که برای پیشگیری از چهار گونه از ویروسهای زگیل به نام گارداسیل (Gardasil) ساخته شده را مورد تائید قرار داد. این واکسن بایدادر سه نوبت به فاصله ۶ ماه جهت پیشگیری تزریق شود.

۵- دیده شدن بیماری در کودکان‌ می‌تواند مطرح کنندهٔ احتمال سوءاستفاده‌ جنسی از کودکان باشد، اگرچه احتمال انتقال از مادر در هنگام تولد نیز وجود دارد.

۶- همسر یا شریک جنسی فرد بیمار حتما باید معاینه شود و در صورت لزوم درمان همزمان انجام شود.

درمان:
روش درمان توسط پزشک و با توجه به محل درگیری و اندازه ضایعات تعیین می‌شود. بسته به نظر پزشک درمان استفاده از داروهای موضعی مثل پودوفیلین، استفاده از کرایوتراپی (سرما درمانی) ونیتروژن مایع، تا استفاده از لیزر یا جراحی متفاوت است. در خانم‌ها پس از درمان نیز لازم است که پاپ اسمیرهای منظم انجام شود

۱- کرایوتراپی (سرما درمانی) برای بیماران دارای زگیل‌های با تعداد کم یا متوسط مناسب است. مهم‌ترین عارضه جانبی آن درد و یا تاول درمحل درمان است. احتمال عود ۲۰ تا ۴۰ درصد هم وجود دارد.

۲- درمان جراحـی به صورت کوچک و با بی‌حسی موضـعـی توسط متخصـصـان پوسـت انجام می‌شود. جراحی معمولاً برای زگیل‌های کم تعداد و بزرگ به کار می‌رود. خطر عود آن هم حدود ۲۰% است.

۳- درمان با لیزر پس از بیحسی موضعی انجام می‌شود. درمان با لیزر را می‌توان بهترین روش برای زگیل‌های داخل پیشابراه و واژن دانست. که این درمان هم ۵ درصد احتمال عود دارد.

۴- از درمـان‌های شیمیایی محلول پودوفیلین معروف‌ترین دارویـی اسـت که برای درمان زگیل تجویز می‌شود. این محلول را باید به دقت روی ضایعه مالید چون در صورتی که روی پوست سالم مالیده شود باعث آسیب پوست و سوزش شدید محل می‌شود به همین دلیل این کار باید توسط پزشک انجام شود.

معمولاً این درمان طی ۳ جلسه به فاصله دو هفته انجام می‌شود. امکان بهبود با یک جلسه درمان هم وجود دارد. در صورتی که دارو به دقت استفاده شود، سوزش در محل ودرد و التهاب به طور نادر اتفاق می‌افتد. برای جـلوگیری از تحریک، باید پس از استفاده از محلول اجازه داد کامـلاً خشک شود.

نوع دیگری از این دارو به نام پودو فیلوتوکسین (podophyllotoxin) ساخته شده که مخصوص مصرف توسط بیمار است. متاسفانه این دارو در ایران وجود ندارد. پودو فیلوتوکسین هم مثل پودوفیلین باید حتما روی ضایعه زده شود. این دو دارو نباید در مناطق داخلی استعمال شود. مصرف هر دو این دارو‌ها در بارداری ممنوع است.

۵- دارویی به نام Imiquimod یا Aldara جهت مصرف توسط بیمار وجود دارد. این کرم پوستی توانائی سیستم ایمنی بدن را برای جنگ با ویروس زگیل تناسلی افزایش چشمگیری می‌دهد. در زمانی که از این کرم استفاده می‌کنید از رابطه جنسی پرهیز کنید. متاسفانه قیمت این دارو بسیار گران است و اثر درمانی آن ۱۰۰% نیست.

پانوشت:

متن از جناب دکتر علیرضا واعظ شوشتری - متخصص پوست و مو