نمونه برداری پروستات
نمونه برداری سوزنی پروستات از طریق معقد با سونوگرافی:
نمونه برداری سوزنی پروستات با استفاده از سونوگرافی جهت تشخیص سرطان پروستات می‌باشد.
این روش در موارد زیر استفاده می‌شود:
• شک به سرطان در صورت بالا بودن آزمایش خونی پی اس آ.
• شک به سرطان در صورت افزایش خونی پی اس آ در زمان مشخص.
• غیر طبیعی بودن معاینه پروستات از طریق معقد.
• دیدن سلولهای غیر طبیعی در نمونه برداری قبلی پروستات.
نمونه برداری از پروستات بعد از وارد کردن دستگاه سونوگرافی از طریق معقد و از طریق دیواره روده انجام می‌شود. عمل ۱۰ تا ۲۰ دقیقه طول می‌کشدو نیازمند آمادگی قبلی بیمار می‌باشد.
جهت اطمینان از عدم خونریزی قرص آسپرین از یک هفته قبل و قرص‌های ضد انعقادی کومادین و وارفارین به میزان مناسب و قرص‌های بروفن و دیکلوفناک و ویتامین‌ای از ۳ روز قبل بایستی قطع شوند.
روده قبل از عمل باید خالی باشد و آنتی بیوتیک مناسب قبل از عمل استفاده شود. قرص سیپروفلوگزاسین ۵۰۰ میلی گرمی شب قبل و صبح عمل و آمپول امی کاسین ۵۰۰ میلی گرمی صبح عمل استفاده می‌شود. قبل از نمونه برداری مثانه نباید کامل تخلیه شود تا در زمان سونوگرافی دیده شود.
اتفاقات زمان نمونه برداری:
نمونه گیری در اتاق عمل انجام می‌شود. در اتاق عمل روی تخت و در حالت لیتاتومی قرار می‌گیرید. در ابتدا معاینه معقدی پروستات انجام می‌شود و سپس پروب سونوگرافی که کمی از انگشت کلفت‌تر است داخل معقد به میزان ۵ تا ۱۰ سانتی متر وارد می‌شود.
سپس نمونه گیری با سوزن مخصوص انجام می‌شود. تعداد نمونه به سایز پروستات و درخواست پزشک بین ۶ تا ۱۴ عدد می‌باشد. در بعضی موارد نمونه با هدایت انگشت انجام می‌شود. پس از نمونه برداری به اتاق بهبودی رفته و مرخص می‌شوید.
بعد از نمونه برداری به خانه رفته و حداقل یک روز باید استراخت کنید. اگر در ادرار یا مدفوع خون مشاهده نمودید آب و مایعات زیاد بنوشید تا خون لخته نشود. دوش و حمام هر زمان که بخواهید میتوانید بگیرید. فعالیت معمولی خود را از روز بعد شروع کنید.
عوارض نمونه برداری:
عوارض نادر می‌باشد (بین ۲ تا ۴ درصد.) که شامل خونریزی –عفونت و عدم توانایی در ادرار کردن می‌باشد.
ادرار:
در ادرار تا چند روز ممکن است خون دیده شود. گاهی این خونریزی تا ۲ هفته ادامه دارد. ورزش و نزدیکی می‌تواند باعث تشدید و ایجاد خونریزی شود. پس این اعمال ۱ تا ۲ هفته ممنوع است.
منی:
اگر از لحاظ جنسی فعال هستید مقداری خون در منی پس از انزال تا چند هفته ممکن است دیده شود. در صورت نبودن خون در ادرار نزدیکی مشکلی ندارد.
عفونت:
عفونت ادراری و پروستات به ندرت پس از نمونه برداری دیده می‌شود. مصرف آنتی بیوتیک قبل و تا زمانی بعد از عمل میزان عفونت را کم می‌کند. عفونت هر زمان در هفته اول و دوم می‌تواند اتفاق افتد به خصوص روز ۲ تا ۳ بعد از نمونه برداری. تکرر ادراری سوزش و احساس عدم تخلیه ادراری شایع‌ترین علامت آن است. در عفونت شدید و خونی تب و لرز و تعریق دیده می‌شود که در این موارد باید سریعا به پزشک مراجعه نمایید.
انسداد دستگاه ادراری:
اغلب مقداری تورم پروستات بعد از نمونه برداری ایجاد می‌شود که باعث اشکال در ادرار کردن می‌شود. این می‌تواند باعث بند آمدن کامل ادرار هم بشود که نیاز به گذاشتن سوند و یا لوله باریکی برای تخلیه مثانه شود.
بیمار محترم برای جلوگیری از عوارض بعد از نمونه برداری موارد زیر را رعایت فرمایید:
میزان مصرف اب و مایعات را ۱ تا ۲ روز افزایش دهیدتا از ایجاد لخته در مثانه شما جلوگیری شود. اگر ادرار شما در چند دفعه اول پاک باشد مشکل خاصی نخواهید داشت و مقدار کمی خون تا چند ماه ممکن است در ادرار شما دیده شود.
احساس درد در آلت و معقد بعد از نمونه برداری طبیعی است. علاوه بر این مقدار کمی خون در مدفوع دیده می‌شود. خون در منی بعد از تماس جنسی دیده می‌شود. فعالیت و کارهای سنگین در ۲۴ ساعت اول نداشته باشید. انتی بیوتیک خود را مصرف کنید.
در صورت بروز این علایم به پزشک مراجعه کنید:
• تب و لرز
• لخته خون در ادرار
• بند آمدن ادرار
پانوشت:
متن از جناب دکتر داریوش منصوری - متخصص کلیه و مجاری ادراری
