آکنه نوجوانی

نمی‌توان درباره شیوع آکنه نوجوانی درصد خاصی را ارائه کرد؛ اما آنقدر شایع هست که بسیاری از نوجوانان و جوانان را درگیر می‌کند. بیشتر بچه‌ها بین سنین ۱۰ تا ۱۵ سالگی به آن دچار می‌شوند و اگرچه هر دو جنس دختر و پسر را درگیر می‌کند؛ اما در پسر‌ها شدت و شیوع بیشتری دارد و در هر دو گروه مبتلا تا چند سال ادامه پیدا می‌کند.

در ایجاد آکنه ۴ عامل نقش عمده دارند که البته به جز این موارد، مسأله ژنتیک هم نقش دارد:

• زیاد بودن ترشح چربی پوست
• عفونت میکروبی به نام پروپیونی باکتریوم آکنه
• التهاب
• بسته شدن منافذ فولیکول مو

آکنه انواع مختلفی دارد که آکنه‌های التهابی و آکنه‌های غیر التهابی دو دسته اصلی آن هستند. جوش‌های سر سیاه و سر سفید که به کومدون معروفند، از جمله آکنه‌های غیر التهابی هستند. آکنه‌های التهابی‌‌ همان ضایعات چرکی هستند که معمولاً آکنه‌ها می‌توانند از غیر التهابی به التهابی تبدیل شوند.

بسیاری از مبتلایان با دستکاری آکنه‌هایشان زمینه را برای تبدیل شدن آن‌ها به آکنه‌های التهابی فراهم می‌کنند و ممکن است که جای جوش روی پوستشان باقی بماند.

آکنه معمولاً از ۱۰ سالگی یا همزمان با سن بلوغ (حدود ۱۵ سالگی) شروع می‌شود و گاهی در ۲۵ تا ۳۰سالگی از بین می‌رود؛ اما در بعضی افراد ممکن است تا ۴۰سالگی و پس از آن هم ادامه پیدا کند که این افراد نسبت به درمان مقاوم ترند.

توصیه می‌کنیم مبتلایان به آکنه هر روز صورت خود را با آب و شوینده مناسب بشویند. این شوینده‌ها باید از نوع آنتی باکتریال باشند. برای شست و شو باید از پن‌ها و ژل شست و شو استفاده شود و مصرف صابون توصیه نمی‌شود چون هم مواد قلیایی دارد که آکنه را بد‌تر می‌کند و هم ممکن است حاوی اسانس و کرم باشد که اصلاً نباید از آن‌ها استفاده کرد. پن و ژل مخصوص پوست چرب بهترین گزینه هستند. در این زمینه روزانه ۲بار شست و شو کافی است. استفاده از عطر و ادوکلن راه مناسبی نیست و تأثیر خاصی ندارد. به هر حال درمان‌های موضعی خود بر پایه الکل هستند و ترکیبات مؤثرتری دارند.

عوامل تشدید کننده آکنه:

۱- استرس و ناراحتی اعصاب: هر نوع فشار عصبی باعث بد‌تر شدن جوش‌ها می‌شود و هر فشار عادی امتحان و درس خواندن هم نقش منفی و تشدید کننده دارد.

۲- نوع تغذیه: معمولاً خود بیماران می‌دانند که چه مواد غذایی‌ای وضعیت آکنه آن‌ها را بد‌تر می‌کند؛ اما عموماً غذاهای خیلی چرب، شیرینی، شکلات، خامه، زرده تخم مرغ، تخمه و.. باعث این مسأله می‌شود.

۳- کرم‌های چرب آرایشی: این مسأله بیشتر برای خانم‌ها دردسر ساز است. کرم‌های آرایشی، کرم پودر، پن کک، مرطوب کننده، ضد آفتاب و... اگر از نوع فاقد چربی نباشند، باعث بد‌تر شدن شرایط آکنه می‌شوند.

۴- گرما و تعریق: قرار گرفتن فرد در محیط‌های گرم که منجربه تعریق می‌شود و همین مسأله بر شدت آکنه‌ها اثر می‌گذارد.

۵- داروهای استروئیدی: معمولاً پسرهایی که به باشگاه‌های بدن سازی می‌روند و ورزش سنگین انجام می‌دهند، وقتی داروهای استروئیدی آنابولیک مصرف می‌کنند هم مبتلا به آکنه می‌شوند و هم وضیت آکنه‌هایشان بد‌تر می‌شود.

۶- اختلالات هورمونی: اگر خانمی مشکل تعویق دوره ماهانه همزمان با ریزش مو‌ها، رشد موهای زائد روی صورت و جوش‌های زیاد دارد، احتمالاً دچار اختلال هورمونی است که اگر رفع نشود مشکل آکنه‌اش را هم بد‌تر می‌کند.

پانوشت: متن از جناب دکتر شهریار نظری - متخصص پوست و مو