سرما خوردگی

سرماخوردگی یک عفونت ویروسی مسری در راههای تنفسی فوقانی، بینی، سیونس‌ها، گوش‌ها، نای، حنجره و لوله‌هایی است که حلق را از داخل به گوش متصل می‌کنند (یعنی شیپور استاش)

علایم شایع سرماخوردگی کدامند؟

• گرفتگی یا آبریزش بینی که در ابتدا شفاف است و سپس ممکن است شدت یافته به رنگ زرد درآید.
• سرفه‌ای که خلط دار نیست یا کمی خلط دارد.
• درد گلو
• گرفتگی گلو
• تب نسبتاً کم
• خستگی و بی‌حالی
• بی‌اشتهایی
• اشک ریزش

علت سرماخوردگی چیست؟
دست کم صد ویروس وجود دارد که می‌توانند باعث سرماخوردگی شوند. این ویروس‌ها از راه هوا یا تماسة مثلاً دست دادن) با فردی که سرماخوردگی دارد منتقل می‌شوند، زندگی در یک محیط شلوغ، مثل مدرسه، مهد کودک و پادگان، به خصوص اگر فردی مبتلا به سرماخوردگی در آنجا باشد، بروز عفونت را تسریع می‌کند. استرس، خستگی یا آلرژی (حساسیت عمومی بدن) ممکن است بدن را مستعد به ابتلا کند.

راه پیشگیری از سرماخوردگی چیست؟
برای جلوگیری از انتقال دستان خود را به خصوص پس از پاک کردن بینی، عطسه و سرفه کردن یا قبل از دست زدن به مواد غذایی بشویید. رژیم غذایی سالم و متعادل که حاوی سبزی، میوه و به خصوص مرکبات باشد کمک کننده باشد.

اصول کلی درمان سرماخوردگی:
استفاده از آب نمک (نصف قاشق چایخوری نمک در یک استکان آب گرم) به صورت ۲ قطره داخلی بینی باعث رفع گرفتگی بینی می‌شود. این کار را ۳ تا ۴ بار در روز می‌توانید انجام دهید. ولی نباید با شدت زیاد انجام شود چون ممکن است باعث رانده شدن میکروب‌ها به داخل گوش و گوش درد شود.

تخلیه کردن بینی بسیار مفید است. بینی کودکان کوچک را با دستگاه مکش ترشحات تخلیه کنید ولی از گوش پاک کن استفاده نکنید. استراحت در رختخواب ضروری نیست ولی باید از فعالیت شدید پرهیز کنید. رعایت رژیم غذایی خاصی لازم نیست. البته مایعات باید بیشتر مصرف شوند.

مرکبات و فلفل دلمه‌ای مقادیر فراوان ویتامین ث دارند. فلفل باعث باز شدن سیونس‌ها و رقیق شدن ترشحات ریه می‌شوند. استفاده از یک حوله گرم و مرطوب روی صورت و یا دوش گرفتن با آب داغ و استنشاق بخار گرم باعث مرطوب شدن مجاری تنفسی و بهبود التهاب آن‌ها و باعث راحتی شما می‌شود.

غرغره کردن باعث مرطوب شدن گلو و بهبودی موقت می‌شود. این کار را با استفاده از یک قاشق چایخوری نمک داخل یک استکان آب ولرم و روزانه حدود ۴ بار انجام دهید. برای کاهش خارش گلو چای یا غرغره کردن یک قاشق چایخوری عسل و کمی آب لیمو و آب ولرم می‌تواند کمک کند.

سیگار نکشید، چرا که علاوه بر کاستن از قدرت سیستم ایمنی مژکهای پاک کننده راه‌های هوایی را فلج می‌کند. در صورتی که فقط مبتلا به سرماخوردگی باشید و دچار فاصله عوارض آن (مثل عفونت باکتریابی در گوش یا سینوس‌ها) نیز نشوید در عرض ۱۴-۷ روز بهبودی حاصل خواهد شد.

هیچ دارویی، از جمله آنتی بیوتیک‌ها نمی‌توانند سراخوردگی را معالجه کنند. برای تخفیف علایم ممکن است پزشک شما داروهایی مثل استامینوفن (کاهش تب)، داروهای ضد گرفتگی بینی، و داروهای ضد سرفه استفاده کند. ممکن است مصرف مقادیر بالای ویتامین ث (۱۰۰۰ میلی گرم) دوره بیماری را کوتاه‌تر کند.

درچه شرایطی به پزشک مراجعه کنید؟
بعضی بیماری‌های جدی مثل عفونت سینوس‌ها، برونشیت، مننژیت، گلو درد چرکی و آسم ممکن است اول به شکل سرماخوردگی تظاهر کنند.

بنابراین اگر علایم شدیدتری نسبت به علایم ذکر شده دارید یا هر روز علایم شدید‌تر می‌شود به پزشک مراجعه کنید.

در آنفلوآنزا، تب شدید است و چند روز طول می‌کشد. خستگی و درد بدن وجود دارد ممکن است سایر علایم سرماخوردگی را نیز داشته باشد.

گلو درد همراه با افزایش درد گلو یا ظاهر شدن لکه‌های سفید روی لوزه‌ها یا بزرگ شدن گره‌های لنفاوی گردن است.

همچنین وجود سرفه طولانی (بیشتر از ۱۰ روز) سرفه‌ای که خلط ضخیم، زرد یا خاکستری رنگ دارد، لرز شدید، ظاهر شدن بثورات پوستی، درد دندان یا روی سینوس‌ها و خوب شیر نخوردن بچه مراجعه به پزشک را ایجاب می‌کند.

پانوشت:

متن از جناب دکتر احمد فشارکی - متخصص کودکان و نوزادان