آمیب‌های روده‌ای؛ عامل مرگ

«آنتاموبا هیستولیتیکا» نام علمی انگل آمیب بیماری‌زا در انسان است که سومین علت شایع مرگ در اثر بیماری‌های انگلی بعد از انگل‌های مالاریا و شیستوزومیاست.

این انگل تک‌سلولی در روده انسان زندگی می‌کند و با آسیب رساندن به غشای روده‌ها از سلول‌های خونی تغذیه کرده و باعث پارگی جدار روده و ایجاد اسهال خونی می‌شود. یکی از توانایی‌های انگل این است که برای در امان بودن از آسیب‌های محیطی می‌تواند با ایجاد یک غشا دور خودش به شکل کیست در آمده و به این ترتیب وقتی همراه مدفوع دفع می‌شود تا چند هفته زنده خواهد ماند و با ورود به دستگاه گوارش، دیگر افراد را آلوده خواهد کرد.

حدود 10 درصد جمعیت جهان مبتلا به «آمیبیازیس» هستند، ولی در بیش از 90 درصد این افراد بیماری به شکل بی‌علامت و در اثر حضور کیست در روده خود را نشان می‌دهد.

کیست آمیب آسیبی به روده‌ها نمی‌رساند، ولی وقتی فرد ضعیف می‌شود کیست‌ها به شکل فعال که «تروفوزویید» نامیده می‌شوند تغییر شکل داده و انگل به جداره روده حمله کرده و باعث ایجاد جراحت می‌شود و همان‌گونه که گفته شد خونریزی ایجاد می‌کند. وقتی شدت جراحت و خونریزی زیاد باشد اسهال خونی شدید ایجاد و بیماری شدیدتر می‌شود.

راه‌های انتقال آمیب

همان‌گونه که گفته شد کیست آمیب در روده افراد زیادی وجود دارد ولی به شکل بی‌علامت بوده و باعث بیماری نمی‌شود. این افراد همه روزه کیست‌ها را با مدفوع‌شان دفع می‌کنند. تا زمانی که مدفوع به شکل بهداشتی دفع می‌شود و افراد بعد از دفع مدفوع دست‌ها را کامل می‌شویند احتمال آلودگی دیگران وجود ندارد، ولی زمانی که این اصول رعایت نشود، آلودگی منتشر می‌شود.

شایع‌ترین حالت پخش شدن آلودگی این است که افراد دارای کیست در مشاغل مربوط به مواد غذایی مثل نانوایی‌ها، رستوران‌ها و نظایر آن کار کنند و بدون رعایت بهداشت بعد از دفع کیست از مدفوع آن را به مواد غذایی انتقال داده و باعث آلودگی افراد زیادی شوند. به همین دلیل است که اکنون این‌گونه کارکنان از طرف سازمان‌های بهداشتی آزمایش می‌شوند تا در صورت وجود کیست در روده ابتدا درمان شوند.

نکته دیگری نیز در مورد آمیب مهم است و آن این‌که برخلاف بسیاری از میکروب‌های عامل اسهال مثل وبا و حصبه که با کلرزنی به آب از بین می‌روند، آمیب چون تک‌سلولی است با کلر از بین نمی‌رود و در صورتی که در منطقه‌ای شایع شود، تنها راه مبارزه با آن جوشاندن آب است که باعث مرگ انگل می‌شود.

به جز اسهال خونی، آمیب می‌تواند با نفوذ به کبد ایجاد آبسه در کبد کند. آبسه به تجمع چرک گفته می‌شود که باعث ورم و درد در کبد می‌‌شود.

درمان آمیب در 2 مرحله شرح داده می‌شود؛ مرحله اول درمان کیست‌هاست که باید در افرادی که با غذا سر و کار دارند، حتی اگر اسهال نداشته باشند انجام شود. این درمان با داروهایی مثل «یدوکینول» انجام می‌شود. در مرحله دوم که آمیب با نفوذ به جداره روده باعث آسیب روده و اسهال خونی می‌شود داروی «مترونیدازول» درمان انتخابی است که باید به همراه یدوکینول استفاده شود. همین دارو در آبسه‌های کبدی نیز درمان انتخابی است.

---

شیوه‌های برخورد با خفگی کودکان

آیا تا به حال فکر کرده‌اید که اگر یک جسم خارجی در راه تنفسی کودک یا شیرخوار شما گیر کند و منجر به مسدود شدن راه‌ هوایی شود، برای خارج کردن آن چه باید کرد؟ متاسفانه در این مواقع بسیاری از افراد تصور می‌کنند بهترین اقدام برای خروج جسم، وارد کردن انگشتان دست به داخل دهان مصدوم است، حال آن که وارد کردن انگشتان دست به داخل دهان مصدوم می‌تواند منجر به تحریک و اسپاسم عضلات حلق، زخم و خونریزی مجاری، آسیب به تارهای صوتی و از همه بدتر هدایت و نفوذ بیشتر جسم به قسمت‌های داخلی‌تر شود.

چه باید کرد؟

انسداد راه‌ هوایی در افراد هوشیار اغلب هنگام خوردن رخ می‌‌دهد. کودکان و شیرخواران ممکن است با همه جور شیئی دچار خفگی شوند. خوراکی‌هایی چون پسته،‌ بادام، فندق، حبه انگور، آب نبات و... اغلب به علت شکل خاص خود باعث مشکل می‌شوند. البته غیر از غذا، چیزهای غیرخوراکی دیگری چون مهره،‌ تیله‌، سکه،‌ قطعات اسباب‌بازی و... نیز می‌‌توانند باعث خفگی شوند. هنگامی که راه هوایی کاملا بسته شده باشد، مصدوم قادر به صحبت کردن، نفس کشیدن و سرفه کردن نیست و به طور غریزی تقلا می‌کند، گردنش را می‌گیرد، هراسان و نگران است و رنگ صورتش کبود می‌شود که به آن «زجر تنفسی» می‌گویند. در این هنگام بهترین اقدام برای خارج کردن جسم خارجی انجام فوری مراحل زیر است.

سیگار آتشی بر ‌سلامتی

سیگار و دود ناشی از آن بیش از 4000 ماده سمی در خود دارد که تک‌تک سلول‌های بدن فرد سیگاری و اطرافیان وی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و حتی رهگذران را هم بی‌نصیب نمی‌گذارد. هر کدام از ما به دفعات شاهد بوده‌ایم که یک فرد سیگاری در کنار کودک و همسر خود بدون توجه به آثار زیانبار و برگشت‌ناپذیر دود سیگار روی آنها، به راحتی سیگار می‌کشد. خیلی‌ها در مهمانی‌ها و در اتاق‌های در بسته نیز به این کار غیراخلاقی دست می‌زنند و فقط برای رفع نیاز لحظه‌ای بدنشان به نیکوتین، سلامتی دیگران را فدا می‌کنند.

سیگار از معدود عواملی است که هرگونه تماس با دود آن هرچند کوتاه، می‌تواند اثرات جبران‌ناپذیری روی بدن داشته باشد.

افرادی که با یک فرد سیگاری زندگی می‌کنند و به طور ناخواسته در معرض دود سیگار قرار می‌گیرند، اجبارا با استنشاق دود سیگار، گویی خود نیز سیگار می‌کشند و حتی عوارض بدنی کاملا مشابه افراد سیگاری دارند. هرچه تماس آنها با دود سیگار بیشتر و طولانی‌تر باشد، دچار عوارض خطرناک‌تر با شدت بیشتری می‌شوند. افرادی که در معرض دود سیگار قرار دارند، به دلیل استنشاق مکرر دود سیگار مجبور به بستری شدن در بیمارستان می‌شوند و بسیاری از آنها فقط به دلیل استنشاق تحمیلی دود سیگار جان خود را از دست می‌دهند.

درصد زیادی از تخت‌های بیمارستان در تمامی بخش‌ها از بخش ریه گرفته تا گوارش و کلیه به علت استعمال سیگار اشغال شده است. دردناک‌تر از همه این که، درصد بالایی از این افراد خود سیگاری نیستند و اغلب همسر یا فرزند یک فرد سیگاری هستند و به این دلیل که با دود سیگار تماس زیادی داشته‌اند، دچار سرطان بسیار کشنده ریه، سرطان مثانه و مشکلات دیگر شده‌اند که در بسیاری از موارد به مرگ آنها منجر می‌شود.

ولادت با سعادت سرور زنان عالمین حضرت فاطمه زهرا(س) و روز مادر مبارک

لوزه خطرناک کودکان

غم‌انگیز است دیدن کودکی که در خواب به سختی نفس می‌کشد، خرخر می‌کند و دهانش نیمه‌باز مانده است تا بتواند هوا را از راه دهان تنفس کند، همین کودکان هستند که احتمالا از شرایط‌شان می‌شود نتیجه گرفت لوزه سومشان راه بینی‌شان را به میزان دوسوم بسته است و درچنین وضعیتی پس از 2 سالگی و در صورت تایید پزشک باید جراحی شوند.

پیش از آن که بخواهیم در این گزارش درباره جراحی لوزه سوم به شما هشدار بدهیم باید اول بدانید که لوزه سوم چیست و در بدن انسان‌ها به چه کار می‌آید. لوزه سوم، در واقع جزئی از بافت ایمنی بدن محسوب می‌شود و در حفاظت از بدن در برابر بیماری‌ها بخصوص در خردسالی نقش دارد، به طوری که پژوهش‌ها نشان می‌دهد اگر در خردسالان زیر 2‌سال وجود نداشته باشد آنها را با مشکلات جدی در خصوص سلامت مواجه می‌کند، اما این لوزه معمولا با بزرگ‌شدن انسان‌ها کوچک می‌شود و پس از مدتی دیگر قابل مشاهده هم نیست و با افزایش سیستم ایمنی بدن، اهمیت خودش را در محافظت از بدن از دست می‌دهد.

شیوه درست مصرف دارو

انواع مختلف داروها برای کمک به بیماران و افرادی که به آنها نیاز دارند، تهیه و تولید می‌شود. اما متاسفانه گاهی بی‌توجهی و سهل‌انگاری افراد باعث می‌شود مصرف داروها مشکلاتی برای خود فرد یا اعضای خانواده ایجاد کند.

کودکان یکی از گروه‌هایی هستند که باید مواظب آنها بود؛ آنها ممکن است ندانسته و بی‌دلیل دارو‌ بخورند و سلامت خود را به خطر بیندازند. البته علاوه بر کودکان همه کسانی که از دارو استفاده می‌کنند و بخصوص سالمندان هم باید هنگام مصرف دارو بیشتر دقت داشته باشند. با افزایش سن معمولا تعداد داروهایی که فرد مصرف می‌کند، بیشتر می‌شود. اما مصرف این داروها تنها وقتی جواب می‌دهد که بموقع، به اندازه مورد نیاز و درست استفاده شود.

چرا سالمندان بیشتر در معرض خطر هستند؟

با افزایش سن به دلیل ضعف و بیماری‌های جسمی که معمولا سالمندان با آن روبه‌رو هستند، عوارض جانبی دارو نیز بیشتر نمایان می‌شود و ممکن است فرد را با مشکلات بیشتری روبه‌رو کند. سالمندان اغلب با مشکلات و بیماری‌های متفاوتی روبه‌رو هستند و به همین دلیل داروهایی را که مصرف می‌کنند به نسبت زیاد است. همین تنوع و تعداد زیاد داروها، می‌تواند احتمال ایجاد تداخلات دارویی و عوارض جانبی را افزایش دهد. در نهایت نیز مسائلی ناشی از افزایش سن مانند ضعف بینایی و کاهش حافظه می‌تواند باعث بروز مشکلاتی در مصرف صحیح داروها شود.

آنچه همه خانم‌ها باید بدانند

گاه آنقدر در زندگی روزمره‌مان گرفتاری داریم و سرمان شلوغ است که اصلا یادمان می‌رود به خودمان فکر کنیم و به فکر سلامت‌مان باشیم. شاید در این میان خانم‌ها و بخصوص مادران بیشتر از همه گرفتار باشند تا حدی که به تنها چیزی که توجه ندارند، خودشان است.

ولی بهتر است به عنوان یک خانم بیشتر حواستان به خودتان باشد. ازجمله مراقبت‌هایی که زنان می‌بایست در طول زندگی خود داشته باشند، معایناتی است که با مراجعه به پزشک متخصص زنان انجام می‌گیرد. علی‌رغم این که بسیاری از بیماری‌هایی که زنان را مبتلا می‌کند فاقد علامت هستند و زمانی خود را نشان می‌دهند که بیماری به مراحل پیشرفته رسیده، پزشکان توصیه می‌کنند زنان به طور مرتب و سالانه این نوع معاینات را داشته باشند. بررسی‌های زودهنگام و به موقع می‌تواند از بروز بیمار پیشگیری کند، هزینه‌های درمانی را نیز کاهش دهد و در صورت وجود بیماری، درمان آن را آسان‌تر کند. بررسی‌هایی که توسط متخصص زنان صورت می‌گیرد شامل بررسی سینه‌ها و تشخیص توده‌های احتمالی، بررسی ناحیه تناسلی و واژن و مشکلات ناحیه رحم و گردن رحم، لوله‌های رحمی و کیست‌های تخمدان می‌شود.

تهدید سلامتی با مرغ‌های آنتی بیوتیکی

وزارت بهداشت اعلام کرد: از خوردن پوست و جگرمرغ به‌دلیل انباشته شدن آنتی‌بیوتیک‌ها در این قسمت‌‌ها خودداری کنید چرا که برای بدن بسیار خطرناک است.

این درحالی است که کارشناسان تغذیه همواره هشدار می‌دهند، آنتی‌بیوتیکی که به ماکیان داده می‌شود باعث ایجاد مقاومت آنتی‌بیوتیکی در افرادی می‌شود که از آنها تغذیه می‌کنند. لذا ضروری است، مسئولان امر در مورد نوع داروهایی که به ماکیان داده می‌شود دقت بیشتری داشته باشند. به گفته محققان، دادن آنتی‌بیوتیک به این حیوانات سبب پیدایش میکروب‌هایی در آنان می‌شود که مقاومت فوق‌العاده‌ای به داروهای آنتی‌بیوتیک دارند.این پدیده که مقاومت آنتی‌بیوتیکی نامیده می‌شود زمانی رخ می‌دهد که یک آنتی‌بیوتیک مرتبا مورد استفاده قرار گیرد، به‌طوری‌که میکروب‌ها دچار جهش شده، نسبت به آن مقاومت پیدا کنند. انتقال این مقاومت دارویی از طریق غذا امکان پذیر است. وقتی ما غذایی را مصرف می‌کنیم که حاوی ارگانیسم‌هایی با ژن‌های مقاومت دارویی است، این ژن‌ها می‌توانند به ارگانیسم‌های طبیعی موجود در بدن ما منتقل شده آنها را نیز به دارو مقاوم کنند.معمولا بیماری‌های ناشی از چنین میکروب‌های مقاومی در میان بیماران بستری در بیمارستان که سیستم ایمنی ضعیف شده‌ای دارند شایع است.

درحالی که مسئولین بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی کشور در مورد عدم‌مصرف مرغ بدون بسته‌بندی بهداشتی که قابل ردیابی نباشد، هشدار می‌دهند، کارشناسان علوم دامی نیز علاوه بر بسته‌بندی مرغ‌ها به خوراندن آنتی‌بیوتیک از طریق آب آشامیدنی به آنها و عوارض نامطلوب آن بر سلامتی انسان تأکید دارند.

باورهای غلط درباره سرطان

اغلب مردم از ابتلا به سرطان می‌ترسند و به همین دلیل سعی می‌کنند از کارهایی که باعث بروز این بیماری می‌شود خودداری کنند. اما متاسفانه برخی کارها و اقدامات به اشتباه سرطان‌زا معرفی شده‌اند و به همین دلیل موجب نگرانی مردم هستند. باورهای غلط درباره ابتلا به سرطان، تنها موجب نگرانی و دلهره بی‌مورد مردم است. بنابراین باید با درک واقعیت ترس‌های این چنین را از خود دور کنیم.

هر روز ادعاهایی بی‌مورد و گاه اشتباه درباره علل ایجاد کننده سرطان می‌شنویم. ادعاهایی که واقعیت ندارد و تنها موجب ترس مردم می‌شود. مثلا برخی می‌گویند استفاده از اسپری‌ها یا مواد پلاستیکی سرطان‌زا هستند. ولی آیا این اخبار واقعا صحت دارد؟

برای این‌که از صحت و واقعیت این چنین خبرهایی مطلع شویم، باید از فردی متخصص کمک بخواهیم. در این مطلب برخی باورها و اشتباهات رایج در مورد ابتلا به سرطان را مطرح می‌کنیم.

‌ ضدعرق‌ها و دئودرانت‌ها سبب بروز سرطان سینه می‌شود: برخی مردم به این موضوع اعتقاد دارند، در حالی که هنوز شواهدی قطعی درباره وجود رابطه میان استفاده از دئودرانت‌ها و ضدعرق‌ها و ابتلا به سرطان سینه وجود ندارد.

برخی گزارش‌ها بیان کرده‌اند این محصولات حاوی موادی خطرناک مانند ترکیبات آلومینیوم هستند که ممکن است از طریق پوست بدن جذب شود یا از طریق خراش‌های کوچک پس از اصلاح وارد بدن شود. با این حال هنوز هیچ مطالعه‌ای به صورت قطعی نشان نداده است که استفاده از این محصولات سبب ابتلا به سرطان می‌شود. بنابراین اگر شما هم نگران ابتلا به سرطان سینه هستید، بدانید استفاده از این محصولات خطری ندارد. ولی اگر نمی‌توانید فکرتان را آرام کنید، بهتر است از ضدعرق‌ها و دئودرانت‌هایی استفاده کنید که حداقل حاوی مواد شیمیایی نباشد.

ظروف پلاستیکی که در مایکروویو قرار می‌گیرند، با آزاد کردن مواد سرطان‌زا در غذا موجب ابتلا به سرطان می‌شود: این فرضیه اشتباه است و باید بدانید ظروف پلاستیکی مخصوص مایکروویو بی‌خطر است و می‌توانید با خیال راحت از آنها استفاده کنید. اما ظروف پلاستیکی معمولی که مخصوص استفاده در مایکروویو نیستند، ممکن است در اثر گرما ذوب شوند و درنتیجه باعث وارد شدن مواد شیمیایی به غذا شود. بنابراین باید از استفاده از ظروفی که مخصوص این کار نیستند، خودداری کنید.

مواد قندی باعث پیشرفت سرطان می‌شود و درنتیجه افراد مبتلا به سرطان نباید قند بخورند: این در حالی است که متخصصان می‌گویند مواد قندی به هیچ وجه باعث پیشرفت سریع‌تر سرطان نمی‌شود. انرژی همه سلول‌ها و از جمله سلول‌های سرطانی به قند خون بستگی دارد. اما به این معنی نیست که اگر قند بیشتری به سلول‌ها برسانیم، سرعت رشد آنها افزایش می‌یابد. به همین ترتیب، اگر قند کمتری به سلول‌ها برسد نیز سرعت رشدشان کمتر نمی‌شود.

سرطان یک بیماری واگیردار است: خیلی از افراد چنین تصور می‌کنند که سرطان مسری است. اما هیچ نیازی نیست از فردی که سرطان دارد، دوری کنید. مطمئن باشید با نزدیک شدن به او سرطان نخواهید گرفت. بنابراین لمس‌کردن وی یا گذراندن اوقاتی همراه او هیچ مشکلی برای شما ایجاد نخواهد کرد. در واقع چنین برخوردی و پشتیبانی از او، ارزشی فوق‌العاده نیز دارد.

---

شناخت کیست هیداتید

انگل اکینوکوکوس یکی از شایع‌ترین بیماری‌های انگلی می‌باشد که بیماری مشترک بین انسان، دام و سگ گله است.

انگل اکینوکوکوس که نوعی کرم کوتاه است، در روده سگ‌های گله زندگی می‌کند. این کرم 5 میلی‌متری حدود یک سال در روده کوچک سگ‌ها به سر می‌برد. تخم‌ریزی این کرم باعث می‌شود که مدفوع این حیوان پر از تخم آلوده‌کننده باشد. وقتی سگ‌ها در کنار سبزه‌ها و سایر گیاهان عمل دفع انجام می‌دهند، شرایط برای شروع سیکل بعدی زندگی این کرم مهیا می‌شود.

دام‌ها بخصوص گوسفندان و بزها با خوردن علف‌هایی که حاوی تخم انگل است، آلوده می‌شوند منتها این بار کرم در روده آنها تشکیل نمی‌شود، بلکه دوره دیگری از زندگی انگل که به شکل لارو است شروع می‌شود که در کبد، ریه و سایر احشای این دام‌ها ایجاد کیست می‌کند.

برای تکمیل شدن این حلقه فقط یک مرحله دیگر لازم است و آن این‌که احشای حاوی کیست گوسفند یا بز توسط سگ خورده شود؛ متاسفانه این چرخه را در بسیاری موارد خود دامداران تسریع می‌کنند. آنها وقتی گوسفند یا بزی را ذبح می‌کنند و احشای آن را که پر از کیست است مشاهده می‌کنند، آن را به کناری می‌اندازند که بلافاصله سگ‌ها آن را نوش جان می‌کنند. خوردن این کیست‌ها باعث می‌شود، انگل که در مرحله لاروی داخل کیست‌هاست در روده بیرون بیاید و کرم بالغ ایجاد شده و دوباره چرخه شروع شود.

اما انسان کجای این چرخه قرار دارد؟ آیا با خوردن کیست‌ها در بدن ما کرم تشکیل می‌شود؟ خیر، روده انسان جای مناسبی برای تشکیل کرم نیست. انسان‌ها با خوردن سبزیجات حاوی تخم‌های آلوده (مثل دام‌ها) بیمار می‌شوند و تخم‌ها در بدن انسان در قسمت‌هایی مثل کبد و ریه وارد مرحله لاروی شده و کیست هیداتید ایجاد می‌کنند.

کیست هیداتید تا زمانی که خیلی بزرگ نشده است، علائم چندانی ندارد ولی وقتی به اندازه چند سانتی‌متر می‌رسد، می‌تواند علائم فشاری در کبد و ریه ایجاد کند. در مورد کیست کبدی، علائم به شکل درد شکم یا وجود توده و گاهی به خاطر فشار روی مجاری صفراوی ایجاد زردی است.

اگر کیست هیداتید خیلی بزرگ شود، ممکن است پاره شود که در این صورت مواد کیست که به خون وارد می‌شوند، باعث علائم حساسیتی مثل کهیر و حتی گاهی حساسیت شدید و کشنده می‌شود. به ندرت کیست هیداتید در مغز هم تشکیل می‌‌شود زیرا علائم عصبی ایجاد می‌کند و بسیار خطرناک است. درمان کیست‌ها با دارو و جراحی است؛ البته در سال‌های اخیر با کمک تکنیک‌های سونوگرافی و سی‌تی‌اسکن می‌توان سوزن را به داخل کیست‌ها وارد و آنها را تخلیه کرد، ولی اگر کیست‌ها خیلی بزرگ باشند و به اندام‌های حساس دست‌اندازی کرده باشند، باید با جراحی خارج شوند.

قرص آلبندازول که داروی ضدکرم بسیار قوی است درکنار جراحی برای کشتن انگل‌های داخل کیست به کار می‌رود.

---