سوءهاضمه و راهکار‌ها
سوء هاضمه یکی از علاوم گوارشی شایع است که سالیانه در حدود ۲۵% افراد جامعه بروز می‌کند و باعث صرف هزینه زیاد و اتلاف وقت و غیبت از کار می‌گردد. سوءهاضمه در حقیقت نشانه بد هضم شدن غذا می‌باشد که به اشکال مختلف توسط افراد بیان می‌شود. مثل: عدم هضم، نفخ کردن، سیری زود هنگام، تهوع و استفراغ.
براساس تعریف استاندارد، سوءهاضمه به سه حالت زیر اطلاق می‌گردد:
۱- پری شکم پس از غذا termed postprandial distress syndrome
۲- سیری زودهنگام = به معنی عدم توانایی اتمام یک وعده غذایی با اندازه نرمال
۳- درد یا احساس سوزش در ناحیه بالایی شکم (termed epigastric pain syndrome)
علت‌های سوءهاضمه:
۱- ۶۰ %موارد ناشی از سوءهاضمه کارکردی NOULCER DYSPEPSIA. طبق تعریف این حالت به صورت احساس پری شکم، سیری زودهنگام، درد وسوزش اپیگاستر بیان می‌شود و دراین حالت حتما آندوسکوپی نرما ل می‌باشد. علت این ناراحتی‌ها می‌تواند ناشی از اختلال حرکت معده - حساسیت بیش از حد احشا بدن –عفونت هلیکوباکتر-یا فاکتورهای روحی و روانی باشد.
۲- ۲۵% موارد ناشی از بیماری زخم معده PEPTIC ULCER DISEASE
۳- بیماری برگشت (رفلاکس) معده به مری
۴- بدخیمی‌های معده و مری
۵- بعضی از دارو‌ها مثل مسکن‌ها – آلندرونات – اورلیستات – مترونیدازول – اریترومایسین – آکاربوز و... می‌توانند باعث سوءهاضمه شوند.
علائم خطر که می‌تواند نشانگر بیماری جدی و بدخیمی گوارشی باشد:
سن بالا- کاهش وزن غیر موجه - استفراغ مداوم – استفراغ خونی – اشکال در بلع – بلع دردناک –کم خونی ویا فقر آهن بدن –توده شکمی قابل لمس –سابقه خانوادگی کانسر گوارشی – سابقه جراحی معده – زردی.
استراتژی تشخیص
چند روش تشخیصی که در این زمینه کاربرد دارند شامل:
۱- درمان تجربی با داروهای مهارکننده ترشح اسید
۲-انجام تست میکروب هلیکوباکتر معده و درمان براساس آن وانجام آندوسکوپی در صورت مثبت بودن آن.
۳-انجام اندوسکوپی در تمام بیماران با شکایت سوءهاضمه
۴-رادیوگرافی معده.
در مطالعات و بررسی‌های انجام شده، در روش اول احتمال برگشت علائم زیاد است و هزینه‌های درمان کاهش نداشته‌اند. روش دوم جهت بیماران جوان و در صورت عدم وجود هرگونه علائم خطر برای بیماری جدی گوارشی، توصیه می‌شود. روش سوم که مورد قبول بیشتری نسبت به بقیه روش‌ها دارد و برای افراد بالای ۴۰ سال و یا دارای علائم و نشانه‌های جدی هستند توصیه می‌شود. روش چهارم امروزه کاربرد کمتری دارد و موارد استفاده محدودی دارد.
راهکارهای درمانی
براساس علائم و نشانه‌های هر فرد باید اقدامات تشخیصی و درمانی مناسب را انتخاب و اجرا نمود. داروهای مختلفی در این بیماری کاربرد دارند. گاهی داروهای افزاینده تحرک دستگاه گوارش لازم است و گاهی نیاز به داروهای ضد افسردگی وجود دارد. در موارد وجود بیماری ارگانیک لازم است درمان اختصاصی بعمل آید.
