نوشیدنی‌های ورزشی
هر چند آب مهم‌ترین عنصر هر نوشابه ورزشی است اما به تنهایی برای موفقیت در تمرینات شدید و طولانی کافی نیست. امروزه نوشابه‌های ورزشی یکی از بهترین مکمل‌های ورزشی (Sport Supplements) مورد استفاده قرار می‌گیرد و می‌توانند نیازهای واقعی زمان ورزش را که شامل تأمین آب، الکترولیت‌ها و مواد قندی است تأمین نماید ضمن اینکه بدلیل طعم و مزه مطلوب نوشیدنی و پذیرش بهتر ورزشکار بعضاً بر آب ترجیح داده می‌شوند. همچنین پژوهشهای اخیر نشان می‌دهد که برخی نوشابه‌های ورزشی تقریباً به همان سرعت آب جذب خون می‌شوند و می‌توانند قابلیت‌های اجرایی ورزشکاران را به نحو چشمگیری افزایش دهند.
ترکیبات نوشابه‌های ورزشی:
عموماً شامل: آب؛ انواع کربوهیدرات‌ها شامل گلوکز، فروکتوز، مالتودکس‌ترین و یا ترکیبی از آن‌ها؛ الکترولیت‌ها شامل سدیم، پتاسیم، فسفر و کلر؛ اسیدهای آمینه و نوع زنجیری شاخه دار؛ کافئین؛ گلیسرول؛ ستیرات‌ها؛ الکل؛ ویتامین‌ها؛ طعم دهنده‌های مجاز و انواع اسانس‌ها می‌باشد.
انتخاب نوشابه ورزشی:
مهم‌ترین نکته‌ای که ورزشکاران باید به آن توجه کنند این است که شاید هیچ یک از نوشابه‌های ورزشی را نتوان بصورت عمومی توصیه و یا مصرف آن را مردود دانست توجه به نوع ورزش و فعالیت و نیازی که در ورزش خاص مطرح شده عامل اصلی انتخاب یک نوشابه ورزشی است.
طبقه بندی نوشابه‌ها:
بطور کلی نوشابه‌هایی که بعنوان Supplement مورد استفاده قرار می‌گیرند. به انواع ورزشی، انرژی زا و مغذی تقسیم بندی می‌شوند.
نوشابه‌های ورزشی (Sport Drinks): که عمده درصد کربوهیدرات آن‌ها کمتر از ۸ درصد بوده و بصورت هیپوتونیک و ایزوتونیک تهیه می‌شوند.
نوشابه‌های انرژی زا (Energy Drinks): بعنوان یکی دیگر از مکمل‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند و به لحاظ درصد کربوهیدرات معمولاً بیش از ۱۲- ۱۰% کربوهیدرات را شامل می‌شوند و برخی از انواع آن حاوی ۳۰- ۲۵% کربوهیدرات نیز می‌باشند سایر ترکیبات بعضاً مشابه نوشابه‌های ورزشی است و غالباً به شکل Hypertonic تهیه می‌گردند.
نوشابه‌های مغذی (Nutrient Beverages): که می‌تواند با درصد کربوهیدرات انتخابی و الکترولیت‌های متفاوت مورد تهیه و مصرف قرار گیرد.
زمان بندی مصرف نوشابه‌های ورزشی:
چنانچه ورزشکاران اطلاع و آگاهی لازم را در مورد زمان مصرف نوشابه‌های ورزشی و انرژی زا نداشته باشند مصرف آن نه تنها باعث افزایش عملکرد ورزشی نمی‌شود بلکه بدلیل تغییر مسیر جریان خون از عضلات به دستگاه گوارش باعث افت کارآیی و کاهش عملکرد ورزشی خواهد شد.
زمان مصرف نوشابه‌های ورزشی که درصد کربوهیدرات آن‌ها کمتر از -۱۰۸ درصد می‌باشند قبل از ورزش و در حین ورزش می‌باشد بررسیهای Clinical Trial نشان داده است که میزان کربوهیدرات ۶% علاوه بر سرعت جذب روده‌ای مناسب، به لحاظ تغییر ذائقه ورزشکاران در حین مسابقات نیز دارای طعم مطلوب و مناسبی است و در نتیجه پذیرش آن توسط ورزشکار نیز مناسب است.
همچنین زمان مصرف نوشابه‌های انرژی زا یا Energy Drinks که معمولاً دارای میزان کربوهیدرات بیش از ۱۰% هستند صرفاً پس از ورزش و فعالیت بدنی است و مصرف نوشابه‌های انرژی زا قبل از ورزش (به میزان کمتر از یک ساعت) باعث شوک قندی یا هیپوگلیسیمی واکنشی (در اثر تحریک ترشح انسولین)، تغییر مسیر جریان خون و بعضاً اختلالات گوارشی شده که نتیجه این فعل و انفعالات احساس ضعف، سرگیجه و بعضاً حالت تهوع می‌باشد و نتیجه نهایی آن افت عملکرد ورزشی است. در مورد آبمیوه جات نیز با توجه به اینکه درصد قند آن‌ها معمولاً بین ۱۵-۱۰% است در صورت رقیق نشدن می‌بایست پس از ورزش و فعالیت بدنی مورد استفاده قرار گیرند.
